HCT یک آزمایش مهم و کاربردی است که اطلاعات ارزشمندی درباره وضعیت بدن در اختیار پزشک قرار می‌دهد. با بررسی HCT در آزمایش خون می‌توان بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات مرتبط با سلامتی را تشخیص داد.
هماتوکریت چیست؟
تست هماتوکریت نشان می‌دهد که چه درصدی از حجم خون از گلبول‌های قرمز تشکیل شده است. گلبول‌های قرمز برای سلامتی حیاتی هستند و به عنوان سیستم حمل‌ونقل خون در نظر گرفته می‌شوند. چرا که اکسیژن و مواد مغذی را به نقاط مختلف بدن منتقل می‌کنند. بنابراین کاهش یا افزایش بیش از حد آن‌ها می‌تواند نشانه بیماری باشد.
آزمایش HCT به چه منظور انجام می‌شود؟
این آزمایش می‌تواند بخشی از چکاپ سالانه باشد. همچنین اگر پزشک مشکوک شود که میزان گلبول‌های قرمز خون شما پایین‌تر یا بالاتر از حد طبیعی است، ممکن است دستور اندازه‌گیری HCT در آزمایش خون را بدهد. این تست می‌تواند به تشخیص یک بیماری خاص یا تعیین میزان پاسخ مثبت بدن به یک درمان خاص کمک کند.
تست هماتوکریت به دلایل مختلفی انجام می‌شود، اما اغلب در ارزیابی موارد زیر کاربرد دارد:
- کم‌خونی
- سرطان خون
- کم‌آبی بدن
- سوء تغذیه
در صورتی که پزشک درخواست آزمایش CBC (آزمایش شمارش کامل سلول‌های خونی) را داده باشد، علاوه بر HCT سایر سلول‌های خون از جمله گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها هم اندازه‌گیری می‌شوند.
چگونه برای اندازه‌گیری HCT در آزمایش خون آماده شویم؟
تست هماتوکریت یک آزمایش خون ساده است که به آمادگی خاصی نیاز ندارد. اما بسته به سایر آزمایش‌هایی که پزشک همراه آن تجویز می‌کند، ممکن است لازم باشد چند ساعت ناشتا باشید. بنابراین بهتر است در مورد این موضوع با پزشک خود صحبت کنید.
آزمایش هماتوکریت یا HCT چگونه انجام می‌شود؟
برای تعیین سطح HCT در آزمایش خون باید به آزمایشگاه مراجعه کنید. تکنسین آزمایشگاه برای انجام این تست به مقدار کمی نمونه خون نیاز دارد. این خون را می‌توان با خراش سر انگشت یا از ورید بازویی گرفت.
اگر آزمایش هماتوکریت بخشی از CBC باشد، تکنسین خون را از ورید داخل آرنج یا پشت دست می‌گیرد. برای این کار، سطح پوست را با ماده ضدعفونی‌کننده تمیز می‌کند و یک باند لاستیکی یا تورنیکت را به دور بازو می‌بندد. سپس یک سوزن را داخل ورید قرار می‌دهد و نمونه خون را در یک یا چند ویال جمع‌آوری می‌کند. بعد از آن، تورنیکت را باز می‌کند و محل خونگیری را به منظور متوقف شدن خونریزی با باند می‌پوشاند.
آزمایش خون ممکن است کمی ناخوشایند باشد. به عنوان مثال، احتمال دارد در محل ورود سوزن کمی احساس درد داشته باشید یا دچار کبودی شوید. این مشکلات در عرض چند روز برطرف می‌شوند. تست HCT فقط چند دقیقه طول می‌کشد و پس از انجام آن می‌توانید به فعالیت‌های روزمره خود برگردید.
نحوه ارزیابی نمونه خون
سطح هماتوکریت در آزمایشگاه با استفاده از سانتریفیوژ (دستگاهی که به منظور تفکیک محتوای خون با سرعت زیاد می‌چرخد) ارزیابی می‌شود. برای جلوگیری از لخته شدن خون، کارشناس آزمایشگاه داروی ضد انعقاد خاصی را به نمونه خون اضافه می‌کند. هنگامی که لوله آزمایش از سانتریفیوژ خارج می‌شود، محتویات آن شامل سه بخش است:
- گلبول‌های قرمز خون
- ترکیبات ضد انعقاد
- پلاسما یا مایعات موجود در خون
هر جزء در بخش متفاوتی از لوله قرار می‌گیرد و گلبول‌های قرمز خون به پایین لوله منتقل می‌شوند. سپس میزان این سلول‌ها با یک محدوده مرجع مقایسه می‌شود تا مشخص شود که چه مقدار از حجم خون را تشکیل می‌دهند.
