آزمایش cbc یا شمارش سلول های خونی

آزمایش cbc یا شمارش کامل سلول های خونی بخش مهمی از هر چکاپ دقیقی را شامل می شود. CBC شامل شمارش تعداد گلبولهای قرمز و سفید ، غلظت خون ، حجم گلبول قرمز ، تعداد پلاکتها و … میباشد . با انجام CBC انواع کم خونی ها مانند کم خونی فقر آهن و تالاسمی ها را می‌توان شناسایی کرد. در موارد زیادی کم‏ خونی شدید مقدمه به وجود آمدن سرطان خون به شمار می آید.

آزمایش cbc شامل موارد زیراست:

۱-شمارش گلبول های سفید (WBC)

WBC یا تعداد گلبول های سفید، این سلول ها سربازان اصلی سیستم ایمنی بدن به شمار می آیند و هرگونه افزایش یا کاهش غیرعادی در تعداد آنها نشانگر وجود مشکلی در بدن خواهد بود که سیستم ایمنی را به خود مشغول ساخته است. در مواردی علاوه بر مقدار مجموع گلبول های سفید، آزمایشگاه انواع مختلف سربازان بدن را هم به پزشک گزارش می کند که شامل پنج مورد هستند. به صورت کلی تعداد مجموع گلبول های سفید نباید کمتر از ۲۵۰۰عدد در میلی لیتر و یا بیشتر از ۱۰۰۰۰ عدد باشند. البته این مقدار با توجه به مواردی همچون سن، جنسیت، بارداری، مصرف داروهای خاص، شیمی درمانی و… تغییر خواهند نمود.

۲-شمارش گلبول های قرمز (RBC)

RBC یا شمارش گلبول های قرمز خون، گلبول های قرمز مسئول اکسیژن رسانی به دیگر سلول های بدن هستند و اهمیت فوق العاده ای در سلامتی فرد بازی می کنند. شمارش تعداد گلبول های قرمز برای شناسایی کم خونی مورد استفاده قرار می گیرد. انواع خون‌ریزی‌ها، سوءتغذیه، کمبود آهن یا کمبود ویتامین B12، برخی بیماری‌های خاص، بعضی مشکلات ژنتیکی مثل گلبول‌های قرمز داسی شکل، مشکلات مغز استخوان و …. می‌توانند از علل کاهش RBC باشند. خوردن داروهایی مثل کلرامفنیکل هم باعث کاهش RBC می‌شود.

بیماری‌های ریوی یا کلاً هر نوع بیماری‌که هیپوکسی مزمن یا (کمبود اکسیژن طولانی مدت در بدن) ایجاد می‌کند، مثل بیماری‌قلبی مادرزادی، می‌تواند باعث تولید بیشتر RBC شود. در ورزشکاران و یا افرادی که در ارتفاعات زندگی می‌کنند، گلبول قرمز می‌تواند بیشتر از تعداد طبیعی باشد که نشان دهنده‌ی بیماری نیست. شمارش گلبول های قرمز براساس میلیون در میکرولیتر انجام می گیرد و به صورت کلی ارقام بین ۱٫۵ تا ۷٫۵ میلیون گلبول در میکرولیتر طبیعی در نظر گرفته می شوند، هرچند این اعداد برای مردان و زنان در سن های مختلف تفاوت خواهد داشت که تفسیر آن بر عهده پزشک خواهد بود.

۳-هماتوکریت (HCT)

هماتوکریت میزان درصد گلبولهای قرمز خون به حجم کل خون را نشان می دهد و فاکتوری مهم در تعیین کم خونی فرد به شمار می آید. دامنه نرمال HCT برای بانوان ۳۷ تا ۴۷ درصد(بهتر است حداقل یک هفته بعد از خونریزی ماهیانه این تست انجام شود.) و برای آقایان ۴۲ تا ۵۲ درصد است. برای مادران باردار درصد بالاتر از ۳۳ مقدار طبیعی است. مقادیر خطر HCT بالاتر از ۶۰ و پایین ‌تر از ۱۵ درصد می‌ باشد. هماتوکریت شاخص بسیار قوی برای بررسی وضعیت کم خونی می باشد و طبیعتا هرچه کمتر باشد، به معنی کمتر بودن تعداد گلبول های قرمز و شدت کم خونی است.

۴-هموگلوبین (HB یا HGB )

هِم به معنای آهن است و هموگلوبین پروتئین اصلی گلبول های قرمز بوده که رنگ سرخ آنها را نیز به وجود می آورد و وظیفه انتقال اکسیژن در خون را برعهده دارد. در شناسایی کم خونی فقر آهن که معمول ترین نوع کم خونی به شمار می آید، میزان هموگلوبین مهم ترین فاکتور به شمار می آید. برای گزارش مقدار HGB معمولا از واحد گرم در دسی لیتر(یکصدمیلی لیتر) استفاده می شود. بازه طبیعی برای خانم ‌ها بین ۱۲ تا ۱۶ گرم در هر دسی لیتر و برای آقایان بین ۱۴ تا ۱۸ گرم در هر دسی لیتر است. بازه عددی خطرناک هموگلوبین زیر ۵ و بالای ۲۰ است.

۵-پلاکت های خون (PLT)

PLT نشانگر تعداد پلاکت ها در میلی لیتر خون شما است. پلاکت ها کوچکترین سلول های موجود در جریان خون نرمال به شمار می آیند و نقش اساسی در انعقاد خون و جلوگیری از خونریزی ایفا می کنند. افزایش تعداد پلاکت‌ها با افزایش خطر تشکیل لخته در خون همراه است، که می‌تواند باعث انفارکتوس (سکته) شود. کاهش تعداد آن‌ها می‌تواند با بروز مشکلاتی در انعقاد خون موجب اشکال در قطع خونریزی‌ها گردد. به صورت کلی عدد ۱۵۰ هزار پلاکت در هر میلی لیتر خون به عنوان مقدار حداقل تعریف شده است و موارد کمتر از آن نشانه خوبی نیست. حداکثر تعداد پلاکت ها نیز نباید از ۵۰۰هزار واحد بالاتر برود. بار دیگر این نکته را تکرار می کنیم که این مقادیر میانگین بوده و براساس سن و جنس بیمار متغیر هستند.

۶-گلبول های قرمز هسته دار(NRBC)

NRBC یا گلبول قرمز هسته دار نشانگر وجود اشکالی در مغز استخوان و تولید گلبول های قرمز غیربالغ است. به صورت کلی گلبول های قرمز برای حمل بیشترین هموگلوبین ممکن در مراحل نهایی تمایز، هسته خود را از دست می دهند .  به همین دلیل است که در مورد آنها به جای واژه سلول از اصطلاح گلبول استفاده می کنیم. وجود NRBC در خون فرد نشانه خوبی نیست . در صورت بالاتر رفتن تعداد از حدود ۱۰۰ عدد در میلی لیتر(K/ml0.1) باید به پزشک مراجعه شود.

۷-متوسط حجم گلبول های قرمز (M.C.V)

این عدد متوسط حجم گلبول های قرمز را نشان می دهد و یا متوسط فضایی که هر گلبول قرمز اشغال می کند. مقادیر غیرطبیعی MCV می تواند نشانگر کم خونی و یا سندرم خستگی مزمن باشد. در نوعی از کم خونی که به دلیل کمبود اسید فولیک و یا کمبود ویتامین ب۱۲ ایجاد می شود، حجم گلبول های قرمز بیشتر شده و شاخص MCV از محدوده طبیعی بالاتر می رود. اما در کم خونی فقر آهن وضعیت برعکس است و با کوچکتر شدن گلبول های قرمز و کاهش حجم آنها، شاخص MCV از محدوده طبیعی کمتر خواهد شد. واحد استاندارد گزارش MCV فمتولیتر یا fL است که برابر با یک هزارم تیریلیون لیتر خواهد بود! محدوده طبیعی برای حجم متوسط گلبول های قرمز بین ۸۰ تا ۱۰۰ واحد fL است.

۸-متوسط هماتوگلوبین گلبول های قرمز (M.C.H.C)

این واحد نیز معمولا میزان وزنی هموگلوبین در صد میلی لیتر خون را اندازه گیری می نماید و با واحد گرم در دسی لیتر (G/dL) گزازش می شود.  به عبارت ساده تر تست MCHC اندازه گیری مقدار هموگلوبین در داخل یک گلبول قرمز است. در این جا هم پایین بودن این شاخص را می توان به عنوان علامتی از کم خونی و بالا بودن آن را نشانه ای از کمبود های تغذیه ای در نظر گرفت. میزان نرمال برای MCHC در بزرگسالان بین ۳۱ تا ۳۷ گرم در دسی لیتر(صد میلی لیتر) می باشد. این مقدار در همراهی با غلظت هموگلوبین نقش مهمی در تعیین دلیل کم خونی فرد بازی می کند.

۹-اندازه گیری عرض گلبول های قرمز(RDW)

تست RDW تفاوت عرض کوچکترین و بزرگترین گلبولهای قرمز نمونه را اندازه می‌گیرد .  همچنین تفاوت در اندازه و حجم گلبولهای قرمز خون شخص را به صورت درصد نشان میدهد. نتایج به دست آمده همراه با سایر آزمایش‌های خون، می‌تواند به پزشکان کمک کند تا وجود کم خونی را مشخص کند. تست RDW تفاوت در اندازه میان کوچکترین و بزرگترین گلبولهای قرمز در یک نمونه را نشان می‌دهد. اگر چه تفاوت شایع است اما قطر میانگین گلبولهای قرمز خون ۶ تا ۸ میکرون است. محدوده نرمال برای زنان بالغ ۱۵٫۵ – ۱۱٫۹ درصد خواهد بود. برای مردان بالغ هم  ۱۵٫۶ – ۱۱٫۸ می باشد.

در یک جمع بندی کلی آزمایش cbc یا شمارش سلول های خونی به تنهایی یک چکاپ مهم برای اکثر سیستم های بدن به شمار می آید. این تست در آزمایشگاه تخصصی کوثر پذیرش و انجام می شود.

آزمایشگاه تخصصی پاتوبیولوژی کوثر، مفتخر به اخذ ایزو 15189، ایزو 10002 و ایزو 9001 اتحادیه اروپا، تحت نظر دکتر علی آیت اللهی، متخصص پاتولوژی آناتومیکال و کلینیکال، بالغ بر هزار مورد از آزمایشات مختلف، در زمینه های پاتولوژی، ژنتیک و بالینی را تحت پوشش قرار می دهد. (طرف قرارداد بیمه های پایه و اکثر بیمه های مکمل درمان) همچنین مشاوره ژنتیک به صورت رایگان در این مرکز توسط متخصصین ارائه می گردد.

آدرس: مشهد –وکیل آباد – بلوار کوثر – بین کوثر 2 و 4 – ساختمان پزشکان فارابی – طبقه منفی یک شماره تماس: 051-38840404 و 051-38820202 و 09028840404

 

آزمایشگاه تخصصی کوثر با برخورداری از تجهیزات و پرسنل مجرب ، قادر به انجام خدمات نمونه گیری در منزل  در مشهد می باشد.