علت اصلی معده درد (قسمت دوم)

۱۲. یبوست

بله یبوست هم می‌تواند یکی از دلایل معده درد شما باشد. درد معده و نفخ از علائم شایع یبوست است. شما با رعایت یک رژیم غذایی با فیبر بالا و البته نوشیدن مایعات زیاد می‌توانید تا حد زیادی یبوست را درمان کنید. اگر این شرایط خیلی شدید یا طولانی بود بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

۱۳. زخم معده

زخم معده یا به صورت کلی زخم‌های گوارشی، زخم‌های بازی هستند که روی روی پوشش معده یا قسمت بالایی روده کوچک ایجاد می‌شوند که باعث ایجاد درد در وسط معده می‌شوند. البته درد معده و پشت هم می‌تواند به دلیل زخم معده باشد. دلیل اصلی ایجاد این زخم‌ها وجود یک باکتری به نام هلیکو باکتری است. البته استفاده طولانی‌مدت از برخی داروهایی مثل مسک‌ها و آسپرین و غیره هم می‌تواند باعث ایجاد زخم معده شود. سیگار کشیدن و مصرف مشروبات الکلی شانس ابتلا به زخم معده را افزایش می‌دهد. این مشکل عموما با دارودرمانی و با مصرف داروهای ضد اسید و شاید آنتی‌بیوتیک برطرف می‌شود.

۱۴. سرطان معده

سرطان معده زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌ها دچار نقص در تکثر شوند و در قسمتی از معده انباشته شوند. این توده سرطانی باعث ایجاد درد در معده، دل‌درد، نفخ، احساس سیری بعد از خودن مقدار کمی غذا، سوزش سردل، سوهاضمه و غیره شود. عفونت هلیکوباکتری که باعث زخم و ورم معده می‌شود، احتمال ابتلا به این سرطان را افزایش می‌دهد.

۱۵. مسمومیت غذایی

مسمومیت غذایی هم باعث ایجاد درد در معده و دیگر قسمت‌های شکم می‌شود. این مسمومیت می‌تواند دلیل باکتریایی، ویروسی یا انگلی داشته باشد. علاوه بر معده‌درد ممکن است اسهال، حالت تهوع و استفراغ را هم تجربه کنید. این مشکل معمولا خودبه‌خود درمان می‌شود اما اگر اسهال شدیدی داشتید یا اگر بیش از ۳ روز اسهال داشتید، باید به پزشک مراجعه کنید.

۱۶. خوردن بعضی غذاها و زیاد غذا خوردن

خوردن بعضی غذاها به خصوص برای کسانی که معده حساسی دارند، می‌تواند مشکل‌ساز باشد. عموما غذاهای پرادویه، غذاهای تند، غذاهای اسیدی و غذاهای نفاخ باعث ایجاد درد در معده می‌شوند. پرهیز از خوردن این غذاها بهترین راه چاره برای درمان این درد به نظر می‌رسید. زیاد غذا خوردن و پر کردن معده و همچنین سریع غذا خوردن هم می‌تواند دردسرساز باشد. اگر دچار درد معده بعد از غذاخوردن هستید، احتمالا این عارضه به دلیل زیاد غذاخوردن است.

۱۷. سوء هاضمه

سوء هاضمه یا ناراحتی معده مشکلی است که عموما بعد از خوردن غذا احساس می‌کنید. علائم سوء هاضمه شامل معده‌درد، نفخ و آروغ زدن است. در واقع یکی از علل اصلی معده‌درد همین سوء هاضمه است که مسئول حدود ۴۰% از درد در این ناحیه است. غذاهای خیلی چرب، مصرف مشرولات الکی و کافئین باعث سوء هاضمه می‌شوند.

۱۸. عدم تحمل غذایی یا عدم تحمل لاکتور

لاکتوز قندی است که در شیر و سایر محصولات لبنی وجود دارد. برخی فراد آنزیم لازم برای تجزیه این لاکتوز را ندارند و وقتی شیر، پنیر، ماست و غیره می‌خورند بدن آنها دچار مشکل می‌شود. نفخ، اسهال و معده‌درد از علائم آن است. راه چاره این افراد این است که از محصولات بدون لاکتور مثل شیر سویا یا قرص لاکتیک استفاده کنند.

۱۹. آلرژی غذایی

گاهی سیستم اسمنی بدن برخی افراد بعضی غذاها را با مواد آلرژن اشتباه می‌گیرد و پاسخ آلرژی نشان می‌دهد. علاوه بر معده‌درد، علائمی مانند سوزن‌سوزن‌شدن و تورم در دهان و گلو را هم شاهد خواهید بود. در مو اگر حساسیت شدید باشد نیاز به درمان فوری پزشکی دارد. برخی مواد غذایی مانند صدف، آجیل، ماهی، تخم‌مرغ، بادام‌زمینی و شیر از جمله غذاهایی هستند که بیشتر باعث آلرژی غذایی می‌شوند.

۲۰. رفلاکس معده

همه با رفلاکس معده آشنا هستیم. این مشکل زمانی به وجود می‌آید که بخشی از اسید به مری برمی‌گردد و باعث احساس سوزش و درد سر معده و مری می‌شود. ای درد را ممکن است در قفسه سینه هم احساس کنید. این سوزش عموما بعد زا غذاخورن یا شب‌های ایجاد می‌شود. اگر این علائم را داشتید و بیش از دوبار در هفته بهورت مداوم دچار رفلاکس می‌شود باید به متخصص گوارش مراجعه کنید:

• سوزش معده
• بوی بد دهان
• پوسیدگی دندان
• حالت تهوع
• درد قفسه سینه
• مشکل در بلع و تنفس.

این بیماری را با نخوردن غذاهای تحریک‌کننده و داروهای ضد اسید می‌توان مدیریت کرد. بالابردن سر هنگام خواب، دراز نکشیدن بعد از غذا، نپوشیدن لباس‌های تنگ و ترک سیگار هم می‌تواند به درمان رفلاکس معده کمک کند.

۲۱. درد معده و قلب

معده‌درد و درد قلب دو دردی هستند که حتی گاهی با هم اشتباه گرفته می‌شود. برخی بیماری‌های قلبی مانند سکته قلبی یا آنوریسم آپورت می‌توانند باعث معده‌درد هم شوند. حمله قلبی علائم دیگری هم دارد که باید به دقت بررسی شود مانند:

• درد قفسه سینه
• تعریق
• تنگی نفس
• سوزش معده
• سردرد
• حالت تهوع و استفراغ
• درد فک.

اگر معده‌درد و قفسه سینه را تجربه کردید، بهتر است آن را نادیده نگیرید. گاهی درد بالای معده یا شکم می‌تواند از ریه‌ها گرفته باشد و نشانه‌ای از ذات‌الریه یا آمبولی ریه باشد.

۲۲. درد معده عصبی

نمی‌دانید دلیل معده‌درد در زمان عصبانیت یا ناراحتی یا استرس چیست؟ اگر در حالات روانی خاصی دچار معده درد می‌شوید دچار درد معده عصبی هستید. مطمئنا شما هم کسانی را دیده‌اید که زمانی که ناراحت می‌شوند معده‌شان درد می‌گیرد. درد معده عصبی با وضعیت عاطفی و روانی، سلامت دستگاه گوارش و یا ترکیبی از همه اینها در ارتباط است. علائم معده درد عصبی عبارت‌اند از:

• دل‌شوره
• گرفتگی و سفتی معده
• احساس اضطراب
• انقباض عضلات
• نفخ
• ناراحتی معده
• حالت تهوع
• سوءهاضمه.

گاهی با داروهای گیاهی، مدیتیشن و استراحت می‌توان علائم را کاهش داد. اما در صورت عدم درمان با این روش‌ها باید به متخصص گوارش مراجعه کنید.

۲۳. اختلالات دستگاه گوارشی

زمانی از اصطلاح اختلالات گوارشی استفاده می‌کنیم و علائم وجود مشکلی در سیستم گوارش را می‌بینیم ولی توضیح پزشکی منتطقی برای آن وجود ندارد. مثل دردهای جسمی غیر قابل توضیح مانند خستاگی، سردرد، اسهال، یبوست، حالت تهوع، سرگیجه و غیره که در افراد مبتلا به برخی از بیماری‌های روانی مانند اضطراب و افسردگی دیده می‌شود.

۲۴. گاستروپارزی یا فلج معده

در این بیماری معده آرام‌آرام محتویات خود را به داخل روده کوچک می‌ریزد. این بیماری باعث ایاد علاپم زیر می‌شود:

• درد در تمام شکم
• احساس سیری
• استفراغ بعد از غذا خوردن
• حالت تهوع.

البته این شرایط بیشتر در بیماران مبتلا به دیابت رایج است.

۲۵. گاستروانتریت یا آنفولانزای معده

آنفولانزای معده یک عفونت ویروسی است که با علائم زیر همراه است:

• اسهال آبکی
• معده‌درد
• حالت تهوع
• استفراغ.

آنفولانزای معده در اثر خوردن مواد غذایی آلوده ایجاد می‌شود و به این خاطر به آن آنفولانزا می‌گوییم که مانن انفولانزای معمولی بین افراد منتقل می‌شود و مسری است. این بیماری درمانی ندارد و عموما خودبه‌خود از بین می‌رود.

۲۶. بیماری التهابی روده

بیماری التهابی روده یا IBD دو نوع دارد: کولیت اولسراتیو و بیماری کرون. در هر دو هم ایراد کار از سیستم ایمنی بدن است که به روده‌ها حمله کرده و باعث التهاب آن می‌شود. درد شکم و معده‌درد از علائم این بیماری‌ها است.

دیگر دلایل معده درد

• استرس شدید
• مصرف کافئین
• التهاب مری یا ازوفاژیت
• مصرف مشروبات الکی
• کولیت اولسراتیو
• تیروئید پرکار
• اختلالات خود ایمنی که باعث حمله‌ی سیستم ایمنی بدن به پوشش معده می‌شود.
• بیماری‌های گوارشی و اختلالاتی مانند بیماری کرون
• رفلاکس صفرا
• بیماری سلیاک
• مصرف کوکائین
• بلعیدن مواد خورنده مانند سم یا اسید
• عمل جراحی در شکم
• میگرن
• نارسایی کلیه
• استرس سیستمیک
• بیمارانی که زیر دستگاه تنفس هستند.
• اضافه وزن.

عوامل خطر بروز درد معده

عوامل خطر برای درد معده عبارت‌اند از:

• سیگار کشیدن
• سطح بالای استرس
• استفاده بیش از حد از الکل یا کوکائین
• بلعیدن مواد خورنده یا اشیا خارجی
• سابقه‌ی استفراغ مزمن
• کمبود ویتامین B12
• استفاده معمول از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID ها)
• استفاده‌ی منظم از استروئیدهای تجویز شده
• شیمی درمانی
• مکمل‌های پتاسیم
• مکمل‌های آهن
• قرار گرفتن در معرض اشعه
• ریفلاکس صفرا بعد از جراحی معده
• اختلالات خود ایمنی مانند تیروئیدیت هاشیموتو یا دیابت نوع ۱
• HIV
• بیماری کرون
• عفونت‌هایی که می‌توانند خطر التهاب معده را افزایش دهند مانند سل و سیفلیس.

یکی از اصلی‌ترین عوامل خطری که برای درد معده وجود دارد، سن بالای بیمار است. دستگاه گوارش بسیار نجیب است. می‌توانید هر طور که دوست دارید با این دستگاه بدن خود رفتار کنید و توجه کنید که هیچ صدایی از معده‌ی شما و یا روده‌ی شما در نمی‌آید. اما بعد از مدتی ناگهان معده‌ی شما به صدا در می‌آید و اعتراض می‌کند. این اعتراض را به شکل معده درد از خود نشان می‌دهد. این اتفاق بیشتر در افراد مسن می‌افتد، زیرا آنها مدت بیشتری از دستگاه گوارش خود کار کشیده‌اند. با معده‌ی خود مهربان باشید تا مشکلی برای او پیش نیاید.

یکی دیگر از عوامل مهمی که در درد معده موثر است، این است که قبلا بر روی معده‌ی خود جراحی انجام داده‌باشید. درد در افرادی که جراحی شکمی انجام داده‌اند بیشتر در معده بروز می‌کند.