آزمایش خون برای تشخیص رماتیسم مفاصل

به التهاب مزمن مفاصل، رماتیسم مفاصل می‌گویند. رماتیسم مفاصل شبیه به چند اختلال و بیماری دیگر است. به همین دلیل تشخیص آن معمولا زمان می‌برد.

پازل تشخیصی رماتیسم مفاصل

اگر هنگام صبح در مفاصل متقارن احساس درد و خشکی می‌کنید، باید به کمک پزشک فوق تخصص روماتولوژی بیماری را تشخیص دهید. ممکن است دچار یکی از اختلالات زیر باشید:

• رماتیسم مفاصل
• رماتیسم استخوان
• سرطان

یا صرفا تشک خوبی نداشته باشید.

نقش آزمایش خون

آزمایش خون برای تشخیص رماتیسم مفاصل یک جواب سر راست بله یا خیر نشان نمی‌دهد. اما دکتر متخصص روماتولوژی را در جهت تشخیص مناسب هدایت می‌کند. آزمایش خون احتمالات دیگر را کاهش و وضعیت پیشرفت بیماری را نشان می‌دهد.

بعد از اینکه بیماری رماتیسم مفاصل در شما تشخیص داده شد، در آزمایشات بعدی خون عوارض جانبی داروهایی که برای درمان مصرف می‌کنید بررسی می‌شود. همچنین به بررسی پیشرفت بیماری کمک می‌کند.

تست‌های تشخیصی

بعد از تحویل نمونه خون به آزمایشگاه، عوامل زیر مورد بررسی قرار می‌گیرد:

• فاکتور روماتوئید (RF): آنتی‌بادی RF در غشاء زلالی یا بافت جداره‌ی مفصل جمع می‌شود و در خون بسیاری از کسانی که دچار رماتیسم مفصل هستند وجود دارد.
• سرعت رسوب گلبول قرمز (ESR): اگر سرعت رسوب گلبول قرمز بالا باشد، یعنی فرد دچار التهاب مفاصل است.
• پروتئین واکنشی سی (CRP): این پروتئین هم می‌تواند نشان‌دهنده‌ی التهاب مفاصل باشد.
• شمارش کامل گلبول‌های خون (CBC): این مورد شامل آزمایش هموگلوبین و هماتوکریت است که کم‌خونی را نشان می‌دهد. کم‌خونی هم می‌تواند به رماتیسم مفاصل مربوط باشد.

تست RF

آنتی‌بادی فاکتور روماتوئید در غشای زلالی مفاصل جمع می‌شود. اگر دچار اختلال دیگر باشید نیز این آنتی‌بادی در بدن مشاهده می‌شود. شایع‌ترین نوع آن ایمونوگلوبین (IgM) نام دارد. اگر این آنتی‌بادی به بافت سالم بدن بچسبد، منجر به بروز آسیب می‌شود.

تست RF برای تشخیص رماتیسم مفاصل کامل نیست. درحالی‌که بسیاری از افراد مبتلا به رماتیسم مفاصل این فاکتور را نشان می‌دهند، در سایر موارد فاکتور روماتوئید در آزمایش خون نمایش داده نمی‌شود. به‌علاوه، تست RF بعضی از افراد که دچار رماتیسم مفاصل نیستند به دلیل بیماری‌‌های دیگر مثبت اعلام می‌شود. مانند:

• هپاتیت
• سرطان خون
• لوپوس

معنای نتایج تست RF

نتایج تست RF به‌صورت واحد در هر میلی‌لیتر (u/mL) یا تجمع انتی‌بادی در خون گزارش می‌شود. اگر میزان آنتی‌بادی RF در خون کمتر از 40 تا 60 u/mL یا تجمع آن کمتر از 1:80 باشد، نرمال تلقی می‌شود. رقم بالاتر از این مقدار نشان می‌دهد که جواب تست مثبت است.

هرچه این عدد بیشتر باشد، احتمال اینکه فرد دچار رماتیسم مفاصل باشد بیشتر است. اما ممکن است نشان‌دهنده‌ی سندرم شوگرن هم باشد. این سندرم نوعی اختلال خودایمنی است که باعث خشکی چشم و دهان می‌شود.

تست ESR

به تست ESR نرخ sed نیز می‌گویند. در این آزمایش می‌توان با بررسی سرعت رسوب گلبول قرمز التهاب را اندازه گرفت. برای انجام این کار، نمونه خون داخل لوله‌ی آزمایش قرار می‌گیرد تا سرعت ته نشین شدن گلبول قرمز مشاهده شود.

پروتئین‌هایی که نشان‌دهنده‌ی التهاب هستند باعث چسبندگی گلبول قرمز و ته نشین شدن آن می‌شوند. هرچه سرعت رسوب بیشتر باشد، یعنی التهاب شدیدتر است.

پروتئین واکنشی سی

این پروتئین حلقه‌مانند در اثر التهاب توسط کبد تولید می‌شود. پروتئین واکنشی سی به منزله‌ی تایید رماتیسم مفاصل نیست. بلکه به جای نشان دادن مشکل، شدت آن را نشان می‌دهد. تست CRP نسبت به تست ESR حساس‌تر است.

اگر تست RF شما به اشتباه منفی شده باشد، تست ESR یا CRP می‌تواند رماتیسم مفاصل را نشان دهد.

با این حال، هرگونه واکنش خودایمنی یا عفونت باکتریایی هم می‌تواند میزان CRP را بالا ببرد. درنتیجه فهم نتایج آزمایش خون دشوار می‌شود.

شمارش کامل گلبول‌های خون

شمارش کامل گلبول‌های خون یک تست روتین است که تعداد گلبول قرمز و سفید را می‌شمارد. تست هماتوکریت حجم گلبول قرمز خون را اندازه می‌گیرد. تست هموگلوبین توانایی بدن در حمل اکسیژن را مشخص می‌کند.

پایین بودن میزان هموگلوبین و هماتوکریت (کم‌خونی)، به رماتیسم مفاصل مربوط است.

قرار دادن قطعات پازل کنار هم

متخصص نتایج آزمایش خون را بررسی می‌کند.

اگر در کنار آنتی‌بادی RF دچار درد در مفاصل متقارن هستید، احتمالا دچار رماتیسم مفاصل شده‌اید. درد مفصل معمولا در قسمت‌های زیر احساس می‌شود:

• مچ
• دست
• آرنج
• کتف
• قوزک
• زانو

اگر نتایج عکس‌برداری حاکی از بروز آسیب در مفاصل باشد، تشخیص رماتیسم تایید می‌شود. ممکن است پزشک از شما بخواهد هر چند وقت یک بار عکس‌برداری با اشعه ایکس را انجام دهید تا میزان پیشرفت اختلال تحت نظارت باشد.

آزمایشگاه تخصصی پاتوبیولوژی کوثر، مفتخر به اخذ ایزو 9001، ایزو 15189 و ایزو 10002 انگلستان، تحت نظر دکتر علی آیت اللهی، متخصص پاتولوژی آناتومیکال و کلینیکال، بالغ بر هزار مورد از آزمایشات مختلف، در زمینه های پاتولوژی، ژنتیک و بالینی را تحت پوشش قرار می دهد. (طرف قرارداد بیمه های پایه و اکثر بیمه های مکمل درمان) همچنین مشاوره ژنتیک به صورت رایگان در این مرکز توسط متخصصین ارائه می گردد.

آدرس: مشهد –وکیل آباد – بلوار کوثر – بین کوثر 2 و 4 – ساختمان پزشکان فارابی – طبقه منفی یک شماره تماس: 051-38840404 و 051-38820202 و 09028840404