خونریزی گوارشی چیست؟ خونریزی گوارشی چه خطراتی دارد؟ در ادامه به بررسی کامل خونریزی گوارشی و عوارض آن می‌پردازیم؛ با ما همراه باشید.
زمانی که خونریزی در هر بخش از دستگاه گوارش اتفاق می‌افتد، به آن خونریزی گوارشی گفته می‌شود. خونریزی گوارشی یک بیماری نیست، بلکه نشانه‌ای از بیماری است. خونریزی گوارشی یک مشکل بالینی مشترک است که اغلب نیاز به بستری دارد.
خونریزی گوارشی چیست؟
هر فردی در طول زندگی خود احتمال دارد، دچار خونریزی دستگاه گوارشی شود. خونریزی از مجاری گوارشی یکی از شایعترین اختلالات دستگاه گوارش است. استفراغ خونی، وجود خون در مدفوع و مدفوع سیاه رنگ از شایعترین خونریزی‌های دستگاه گوارش هستند.
تشخیص دقیق علت خونریزی ممکن است از عود آن جلوگیری کند. همچنین، تشخیص دقیق می تواند بیمار را به درستی تحت درمان قرار دهد که باعث ایجاد خونریزی می شود. خونریزی در دستگاه گوارش نشانه ای از یک مشکل به جای یک بیماری است.علت خونریزی ممکن است جدی نباشد، اما برای پزشک شما مهم است که منبع این علامت را پیدا کند.
دستگاه گوارش شامل مری، معده، روده کوچک، روده بزرگ، راست روده و مقعد است. خونریزی ممکن است از هر یک از اعضای دستگاه گوارش باشد، مانند زخم بر روی پوشش معده یا از یک مشکل وسیع مانند التهاب روده بزرگ یا التهاب مری باشد. خونریزی های گوارشی به دو دسته با منشاء فوقانی و تحتانی تقسیم می شود.
میزان مرگ و میر کلی برای خونریزی شدید دستگاه گوارش حدود 8 درصد است، اما این عدد با ورود تکنیک‌های تشخیصی و درمان‌های پزشکی جدیدتر کاهش یافته است. بسیاری از موارد خونریزی به خودی خود حل می‌شوند، اما لازم است که محل خونریزی مشخص شود. خونریزی‌های گوارشی به دو دسته با منشاء فوقانی و تحتانی تقسیم می‌شود. خونریزی‌هایی که در قسمت اثنی عشر به بالا رخ می‌دهد، به عنوان خونریزی‌های فوقانی دستگاه گوارش شناخته می‌شوند.
چه عواملی باعث خونریزی گوارشی می‌شود
شایعترین علت خونریزی فوقانی دستگاه گوارش زخم معده یا زخم در دوازدهه است. علل و عوامل خطر خونریزی گوارشی به واسطه مکان آنها در دستگاه گوارش، به فوقانی یا تحتانی طبقه‌بندی می‌شوند.
علل خونریزی فوقانی گوارشی عبارتند از:
- زخم معده.
- گاستریت (خونریزی در معده).
- التهاب مری.
- سرطان.
- التهاب پوشش دستگاه گوارش ناشی از مواد خوراکی.
شایعترین علل و عوامل خطر برای خونریزی تحتانی گوارشی عبارتند از:
بیماری دیورتیکولیت (التهاب دیواره روده).
سرطان های دستگاه گوارش.
بیماری روده التهابی (IBD، بیماری کرون، کولیت اولسراتیو).
اسهال عفونی.
پولیپ ها.
بواسیر.
شقاق مقعد.
علائم خونریزی گوارشی چیست؟
علائم خونریزی اغلب با حضور خون در استفراغ یا مدفوع و یا سیاه شدن مدفوع ظاهر می شود. مقدار خونریزی که تجربه می کنید می تواند از مقدار بسیار کم خون تا خونریزی تهدید کننده زندگی باشد. در بعضی موارد ممکن است خونریزی زیاد وجود داشته باشد.
علائم خونریزی گوارشی به شدت و منبع خونریزی بستگی دارد. خونریزی خفیف و مزمن گوارشی ممکن است خونریزی فعال را نشان ندهد. بسیاری از بیماران هرگز خونریزی را متوجه نمی شوند، اما در مقادیر اندکی در مدفوع دیده می شود، به طوری که قابل توجه نیست. خون در مدفوع اغلب می تواند با تست hemoccult (تست خون در مدفوع ) تشخیص داده شود.
در موارد شدیدتر از خونریزی مزمن یا حاد، علائم ممکن است مشابه علائم کم خونی، مانند ضعف، رنگ پریدگی، سرگیجه، تنگی نفس باشد.در موارد شدیدتر ممکن است با استفراغ خونی یا اسهال خونی نیز مشاهده شود. خون در مدفوع ممکن است به رنگ قرمز روشن یا سیاه وقیر مانند باشد. به نظر می رسد بسته به محل منبع خونریزی، رنگ مدفوع تغییر می کند.
مدفوع سیاه و قیر مانند اغلب منبع خونریزی فوقانی گوارشی را نشان می دهد، گرچه ممکن است از روده کوچک یا راست روده باشد. سایر علل مدفوع سیاه ممکن است مصرف آهن یا مصرف بیسموت (پپتو بیسمول) باشد. هماتوشیا یا خون قرمز روشن میتواند با مدفوع یا بعد از حرکت روده مخلوط شود و معمولا یک منبع خونریزی نزدیک به باز شدن رکتوم را نشان می دهد. این اغلب به دلیل هموروئیدها( بواسیر) است؛ با این حال، هرگز نباید خونریزی مقعدی را به علت هموروئید دانست. شرایطی مانند سرطان رکتوم، پولیپ، زخم، پروتکت یا عفونت نیز می تواند این نوع خون قرمز روشن را ایجاد کند.
چگونه خونریزی گوارشی تشخیص داده می‌شود
برای تشخیص علت اصلی خونریزی گوارشی معمولا پزشک در مورد علائم و سابقه پزشکی شما مطلع می شود. پزشک شما همچنین می تواند یک نمونه مدفوعی را برای بررسی وجود خون و سایر آزمایشات برای بررسی علائم کم خونی درخواست کند. برخی از آزمایشات معمول عبارتند از:
آندوسکوپی
روشی است که شامل استفاده از یک دوربین کوچک که در بالای یک لوله آندوسکوپی طولانی و انعطاف پذیر قرار دارد، پزشک آنرا در گلو قرار می دهد. سپس از طریق دهان به دستگاه گوارش فوقانی شما منتقل می شود. دوربین اجازه می دهد تا پزشک شما در داخل دستگاه گوارش خود را ببینید و به طور بالقوه منبع خونریزی را پیدا کند.
انتوسکوپی
از آنجایی که آندوسکوپی به دستگاه گوارش فوقانی محدود می شود، پزشک شما ممکن است Enteroscopy را انجام دهد. اگر علت خونریزی شما در طی آندوسکوپی یافت نشد، این روش مورد استفاده قرار می گیرد. انتوسکوپی شبیه آندوسکوپی است، معمولا یک بالون متصل به لوله به عقب دوربین دارد. وقتی که باد می شود، این بالون به پزشک اجازه می دهد تا روده را باز کند و داخل شود.
کولونوسکوپی
برای تعیین علت خونریزی تحتانی گوارشی، ممکن است دکتر شما کولونوسکوپی را انجام دهد. در طی این آزمایش، پزشک یک لوله کوچک و انعطاف پذیر را به راست روده وارد می کند. یک دوربین به لوله متصل می شود تا پزشک بتواند تمام طول روده خود را مشاهده کند. هوا از طریق لوله حرکت می کند تا دید بهتری فراهم کند.
پزشک شما ممکن است آزمایش بیوپسی را انجام دهد. شما همچنین می توانید اسکن کنید تا منبع خونریزی گوارشی خود را پیدا کنید. رادیواکتیو بی ضرر به رگهای شما تزریق خواهد شد. ردیاب روی یک اشعه ایکس روشن می شود تا پزشک بتواند ببینید که در آن خونریزی می کنید.
خونریزی گوارشی چگونه درمان می‌شود؟
اکثر موارد خونریزی را می توان درمان کرد. برنامه درمان شما، بستگی به عامل خونریزی دارد. شما ممکن است آندوسکوپی را انجام دهید. به عنوان مثال، اگر دستگاه گوارش فوقانی شما خونریزی داشته باشد، ممکن است پزشک بتواند با تزریق دارو به طور مستقیم به محل مشکل، با استفاده از آندوسکوپ جهت هدایت سوزن، آن را کنترل کند. یک پزشک همچنین می تواند از گرما لیزر برای درمان ناحیه ای که خونریزی و بافت اطراف آن را از طریق آندوسکوپ انجام می دهد استفاده کند.گاهی اوقات شما نیاز به عمل جراحی دارید.
اگر خونریزی گوارشی بسیار فعال یا شدید باشد، ممکن است نیاز به بستری داشته باشد. اگر خونریزی ادامه یابد، علیرغم تمام تکنیک های درمانی که در بالا ذکر شد، ممکن است جراحی بعنوان آخرین راهکار مورد نیاز باشد.
نتیجه درمان خونریزی های گوارشی تا حد زیادی بستگی به عوامل متعددی از جمله:
- علت و محل خونریزی.
- میزان خونریزی هنگامی که فرد به پزشک مراجعه می کند.
- مشکلات و شرایط سلامت قبلی.
- یک رژیم غذایی مناسب را حفظ کنید و داروهای تجویز شده را به عنوان دارو مصرف کنید.
- مراجعه به پزشک به طور منظم برای نظارت بر پیشرفت درمان.
آیا می‌توان از خونریزی گوارشی (GI) جلوگیری کرد
می‌توان برخی از علل خونریزی گوارشی را از بین برد. اجتناب از غذا و عوامل مانند الکل و سیگار کشیدن که ترشحات معده را افزایش می‌دهند.خوردن یک رژیم غذایی با فیبر بالا برای افزایش حجم مدفوع که به جلوگیری از دیورتیکولوز و هموروئید کمک می‌کند.
آزمایشگاه تخصصی پاتوبیولوژی کوثر، مفتخر به اخذ ایزو 15189، ایزو 10002 و ایزو 9001 اتحادیه اروپا، تحت نظر دکتر علی آیت اللهی، متخصص پاتولوژی آناتومیکال و کلینیکال، بالغ بر هزار مورد از آزمایشات مختلف، در زمینه های پاتولوژی، ژنتیک و بالینی را تحت پوشش قرار می دهد. (طرف قرارداد بیمه های پایه و اکثر بیمه های مکمل درمان) همچنین مشاوره ژنتیک به صورت رایگان در این مرکز توسط متخصصین ارائه می گردد.
آدرس: مشهد –وکیل آباد – بلوار کوثر – بین کوثر 2 و 4 – ساختمان پزشکان فارابی – طبقه منفی یک شماره تماس: 051-38840404 و 051-38820202 و 09028840404
آزمایشگاه تخصصی کوثر با برخورداری از تجهیزات و پرسنل مجرب ، قادر به انجام خدمات نمونه گیری در منزل در مشهد می باشد.
