آرتریت روماتوئید ، از شناخت تا درمان

آرتریت روماتوئید یک اختلال در سیستم ایمنی بدن است که باعث التهاب مفاصل میشود. بافت بدن به اشتباه توسط سیستم ایمنی خوده بدن مورد حمله قرار میگیرد. آرتریت روماتوئید حتی میتواند روی پوست، چشم، ریه ها، قلب، خون و اعصاب تاثیر بگذارد. آرتریت روماتوئید یک اختلال مزمن است، به این معنا که اگرچه ممکن است در دوره هایی اثرش از بین برود اما در طول زمان ممکن است بدتر شود و یا هرگز از بین نرود. درمان فوری کلید حل و یا متوقف کردن این اختلال است.

نشانه های آرتریت روماتوئید:

نشانه های آرتریت روماتوئید التهاب مفصل آرتریت روماتوئید همراه با درد، گرمی و تورم است. این التهاب معمولا متقارن است و در هر دوطرف بدن در یک زمان اتفاق می افتد ( مانند دستها، پاها ، مچ دستها ) سایر علائم این اختلال سفتی مفاصل ، به خصوص صبح ها و یا بعد از یک دوره بی فعالیت بودن است. خستگی مداوم، تب با درجه پایین از دیگر علائم است که البته ممکن است در طی چند سال علائم بدتر شود. اما در برخی در همین حد میماند.

چه کسانی دچار اختلال آرتریت روماتوئید میشوند؟

افراد کمی دچار این اختلال میشوند مثلا در آمریکا ۱% از جمعیت این کشور را شامل میشود. آرتریت روماتوئید معمولا در سنین۳۰-۶۰ سالگی خود را نشان میدهد، اما افراد جوانتر یا مسن تر هم ممکن است دچارش شوند. این اختلال دو تا سه برابر در زنان بیشتر از مردان اتفاق می افتد. دیگر مواردی که ریسک ابتلا به این اختلال را بالا میبرد سیگار کشیدن و یا وجود این اختلال در خانواده و فامیل است.

علل بیماری:

سلولهای ایمنی کارشان این است که بدن را از مهاجمان خارجی محافظت کنند. حالا چه چیزی باعث میشود که مفاصل و بافت های سالم را هدف حمله قرار دهند معلوم نیست. محققان بر این باورند که ترکیبی از ژنتیک و عوامل محیطی ممکن است در بروز این اختلال نقش ایفا کنند. ممکن است گرایش ژنتیکی در برخی افراد که دچار عفونت با یک باکتری یا ویروس خاص شده اند باعث چنین اختلالی شود. اما تا به امروز هیچ عفونت خاصی شناسایی نشده.

تاثیر آرتریت روماتوئید بر مفاصل :

التهاب مفصل در اختلال آرتریت روماتوئید میتواند غضروف و استخوان را از بین ببرد، و باعث تغییر شکل مفاصل شود. همانطور که اختلال پیشرفت میکند بیشتر مفاصل را از بین میبرد و آن قسمت بدن کارایی خود را تا حد زیادی از دست میدهد.

تاثیر این بیماری بر بدن:

آرتریت روماتوئید به جز مفاصل دیگر اعضای بدن را نیز میتواند تحت تاثیر قرار دهد. این اعضا عبارتند از:

• ندول روماتوئید:توده های سفتی هستند که زیر پوست و اعضای داخلی بدن بوجود می آیند.
• سندرم شوگرن: التهاب و آسیب غدد چشمها و دهان، دیگر عضوها هم ممکن است دچار این مشکل شوند.
• پلوریت: التهاب مخاط ریه.
• پریکاردیت:التهاب پوشش اطراف قلب.
• کم خونی: کاهش گلبول های قرمز خون.
• سندرم Felty :کاهش سلول های سفید خون، مرتبط با طحال بزرگ.
• واسکولیت: التهاب رگ های خونی که می تواند جریان خون به بافت ها را مختل کند.

آرتریت روماتوئید در نوجوانان (JRA):

آرتریت روماتوئید در نوجوانان نوعی بسیار نادر از این اختلال است. مانند آرتریت روماتوئید بزرگسالان این اختلال نیز باعث التهاب مفاصل ، سفتی و آسیب میشود. همچنین میتواند در رشد نوجوان خلل ایجاد کند. آرتریت روماتوئید نوجوانان با نام آرتریت ایدیوپاتیک نیز شناخته میشود که ایدیوپاتیک به معنای ناشناخته است.

آرتریت روماتوئید و بارداری:

در کمال تعجب، آرتریت روماتوئید در دوران بارداری تا ۸۰% بهبود میابد. و بعد از زایمان احتمالا دوباره مثل قبل خواهد شد. اینکه چطور و چرا این اتفاق می افتد هنوز مشخص نیست. قبل از بارداری و در دوران بارداری تغییر در داروها ممکن است لازم شود.

تشخیص :

بررسی علائم به دلیل اینکه علائم این اختلال می آیند و میروند تشخیص زود هنگام آن کاری دشوار است. اگر این علائم را دارید پزشک شما ممکن است آزمایشات بیشتری را توصیه کند:

• خشگی صبحگاهی مفاصل
• تورم یا جمع شدن مایع اطراف چندین مفصل در یک زمان
• تورم در مچ دست ، دست و انگشتان
• بعضی مفاصل به صورت متقارن در هر دو سمت بدن تحت تاثیر قرار میگیرند
• به وجود آمدن توده هایی زیر پوست ( ندول روماتوئید )

تشخیص آرتریت روماتوئید:

تست خون:

اگر مشکوک به این اختلال باشید پزشک دستور میدهد آزمایش خون از شما گرفته شود تا دلایل التهاب در بدن را بررسی کند. از دیگر آزمایشات مرسوم برای تشخیص آرتریت روماتوئید میتوان آزمایش (RF) و (anti-CCP) را نام برد.

عکس برداری:

عکس برداری با اشعه X یکی از راها های تشخیص آرتریت روماتوئید است و با آن میتوان میزان پیشرفت این بیماری را هم سنجید. MRI یا سونوگرافی هم میتواند به تشخیص این اختلال و همچنین تشخیص میزان آسیبی که به مفاصل رسانده است کمک کند.

درمان :

هیچ درمان شناخته شده ای برای آرتریت روماتوئید وجود ندارد. هدف از درمان کاهش التهاب و درد مفاصل و جلوگیری از آسیب به آنهاو همچنین به حداکثر رساندن کارایی مفاصل است. درمان بهتر است هرچه زودتر شروع شود. درمان شامل ترکیبی از داروها و ورزش برای تقویت عضلات پشتیبان مفاصل است. درمان ممکن است شامل جراحی هم بشود. درمان با توجه به سن، مفاصل مبتلا شده ، و پیشرفت بیماری طراحی میشود.

داروها:

داروهایی که برای آرتریت روماتوئید استفاده میشود شامل داروهای اصلاح کننده بیماری ضد روماتیسمی (DMARD) میشود که این نوع داروها عبارتند از: داروهای بیولوژیک، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) استروئیدها و داروهای ضد درد. DMARD ها پیشرفت بیماری را کند میکنند و معمولا با NSAID ها و استروئیدها استفاده میشوند.

آیا جراحی گزینه ی مناسبی است؟

وقتی بیماری پیشرفت میکند و آسیب ها جدی و درد غیر قابل تحمل میشود بعضی افراد ترجیح میدهند برای بهبود درد و عملکرد مفاصل تحت عمل جراحی قرار بگیرند. جایگزین کردن مفاصل یکی از جراحی های معمول در این زمینه است و معمولا مفاصل زانو ها و ران را جایگزین میکنند. انواع دیگر جراحی، مانند آرتروسکوپی (قرار دادن یک ابزار لوله مانند برای دیدن و ترمیم بافتهای غیر طبیعی) و بازسازی تاندون نیز مورد استفاده قرار میگیرند.

دیگر درمانهای آرتریت روماتوئید:

برخی بیمارانی که مبتلا به اختلال آرتریت روماتوئید هستند با چنین مواردی احساس آرامش بیشتری کرده اند: گرمای مرطوب، دارو های آرام بخش و طب سوزنی. مکمل هایی که معرفی شده عبارتند از روغن ماهی، روغن بذر گاوزبان و پنجه گربه. قبل از استفاده از هر نوع مکملی با پزشک خود صحبت کنید تا تداخلی با داروهای اصلی که استفاده میکنید نداشته باشد.

آرتریت روماتوئید و برنامه غذایی:

مهمترین ویژگی یک برنامه غذایی این است که به صورت متعادلی مواد مغذی داشته باشد. هرچند رژیم ویژه ای برای این بیماری نیست اما بعضی غذاها آثار این اختلال را کم میکنند. غذاهایی که سرشار از چربی های اشباع هستند مثلا گوشت و کره ممکن است التهاب را بالا ببرد. بر اساس تجربه ی بعضی از کسانی که آرتریت روماتوئید داشتند رژیم سرشار از امگا۳ و اسید چرب میتواند در کاهش حملات تاثیر گذار باشد. بعضی نیز احساس میکنند غذاهایی مانند گوجه فرنگی، مرکبات، سیب زمینی سفید، فلفل، قهوه، و فراورده های لبنی باعث بدتر شدن علائم میشود.

اهمیت ورزش:

شاید ورزش کردن با شرایطی که آرتریت روماتوئید به وجود می آورد متضاد باشد، اما با ورزش عضلات را از سفتی در می آورید و درد مفاصل را میتوانید تا حدود زیادی کاهش دهید. همچنین ورزش استخوانها و عضلات را قوی نگه میدارد، و مفاصل را روان میکند. ورزشهای کششی، مقاومتی و همچنین ایروبیک کم فشار ( شنا کردن، ایروبیک در آب) را انجام دهید. هنگام انجام ورزشهایی که فشار را روی مفاصل می آورد احتیاط کنید مانند دویدن و بلند کردن اجسام سنگین. بعد از ورزش حتما یک استراحت کوتاه داشته باشید. قبل از انجام هر برنامه ی ورزشی با پزشک خود مشورت کنید.

آزمایشگاه تخصصی پاتوبیولوژی کوثر، مفتخر به اخذ ایزو 15189، ایزو 10002 و ایزو 9001 اتحادیه اروپا، تحت نظر دکتر علی آیت اللهی، متخصص پاتولوژی آناتومیکال و کلینیکال، بالغ بر هزار مورد از آزمایشات مختلف، در زمینه های پاتولوژی، ژنتیک و بالینی را تحت پوشش قرار می دهد. (طرف قرارداد بیمه های پایه و اکثر بیمه های مکمل درمان) همچنین مشاوره ژنتیک به صورت رایگان در این مرکز توسط متخصصین ارائه می گردد.

آدرس: مشهد –وکیل آباد – بلوار کوثر – بین کوثر 2 و 4 – ساختمان پزشکان فارابی – طبقه منفی یک شماره تماس: 051-38840404 و 051-38820202 و 09028840404

آزمایشگاه تخصصی کوثر با برخورداری از تجهیزات و پرسنل مجرب ، قادر به انجام خدمات نمونه گیری در منزل  در مشهد می باشد.