به بیماری مزمن سیستم عصبی مرکزی فلج چندگانه (ام اس) می‌گویند. علائم آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است. اختلال در بینایی، تعادل، هماهنگی و خستگی ازجمله علائم شایع آن است
آزمایش خون چه کمکی به تشخیص ام اس (بیماری MS) می‌کند؟
تقریبا 2.3 میلیون نفر در سراسر دنیا دچار ام اس (بیماری MS) هستند. آزمایش خون اغلب روش موثری برای حذف احتمال یا تایید بروز سایر مشکلات است. آزمایش خون به پزشک کمک می‌کند احتمال سایر امراض مانند بیماری لایم را، که برخی علائم آن شبیه به ام اس است، کنار بگذارد. بدین‌ترتیب، پزشک یک قدم به تشخیص درست نزدیک‌تر می‌شود.
از آنجایی‌که علائم عود و فروکش می‌کند، و یک آزمایش برای به دست آوردن تشخیص قطعی و کامل کافی نیست، ممکن است تشخیص ام اس مدتی طول بکشد. در حال حاضر استفاده از نوع جدیدی از آزمایش خون امیدوارکننده است اما به تحقیقات بالینی بیشتری نیاز داریم.
با اینکه انتظار عذاب‌آور است، هر آزمایش به حذف احتمال یا تایید سایر عوامل موثر در بروز علائم کمک می‌کند.
حذف احتمال سایر بیماری‌های مشابه
علائم چند بیماری شبیه به بیماری MS است. تمام این موارد قابل بررسی است. می‌توان برخی بیماری‌ها مانند ویروس لکوانسفالوپاتی چندکانونی پیشرونده (PML) و تورمور مغز را به کمک امآرآی تشخیص داد.
آزمایش خون سرنخ‌های مربوط به دیگر بیماری‌های مشابه با ام اس را به دست میدهد. مانند:
بیماری لایم
مورمور شدن یا بیحسی بازو، دست و پا از جمله علائم شایع بیماری MS و بیماری لایم است. بیماری لایم نوعی عفونت است که از کنه به انسان منتقل می‌شود و به سیستم عصبی مرکزی سرایت می‌کند. در بیماری لایم دچار ناراحتی پوستی نیز می‌شوید.
هرچند هنوز صددرصد قطعی نیست، اما بررسی‌های ایمنی مرتبط با آنزیم و تست خون وسترن بلات می‌تواند بروز بیماری لایم در خون را نشان دهد. اگرچه برخی علائم این دو بیماری مشابه است اما روش درمان ام اس با بیماری لایم فرق دارد. در اغلب موارد می‌توان بیماری لایم در مراحل اولیه را با مصرف آنتیبیوتیک برطرف نمود.
لوپوس اریتماتوی سیستمیک
لوپوس نوعی بیماری خودایمنی التهابی است که سیستم عصبی مرکزی را تحت‌الشعاع قرار میدهد.
ازجمله علائم مشترک لوپوس و بیماری MS می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیحسی
- مورمور شدن
- خستگی مفرط
- اختلال بینایی
برای تشخیص لوپوس، درست مانند ام اس، یک آزمایش خاص وجود ندارد. اگر آنتی‌بادی ضد هسته‌ای و سایر آنتیبادی‌ها در آزمایش خون مثبت باشد، نشاندهنده‌ی لوپوس یا دیگر بیماری‌های خودایمنی است اما ربطی به ام اس ندارد. درمان لوپوس به علائم بستگی دارد.
بیماری دویک
نورومیلیت اپتیکا، که بیشتر با نام بیماری دویک شناخته می‌شود، یک اختلال ایمنی‌شناختی است که به طرز عجیبی به ام اس شباهت دارد. علائم مشترک میان این دو بیماری بسیار زیاد است. ازجمله:
- تار شدن یا از دست دادن بینایی
- ضعف
- بیحسی
- مشکل مثانه
- اسپاستیسیته (حالت تشنج)
آزمایش خون NMO-IgG در افراد مبتلا به ام اس منفی اما در 70 درصد از افراد مبتلا به بیماری دویک مثبت می‌شود. بیماری دویک به داروهای ام اس واکنش نشان نمی‌دهد و با استروئید و سایر داروهای سرکوب‌کننده‌ی سیستم ایمنی قابل درمان است.
کمبود ویتامین
کمبود برخی ویتامین‌ها، مانند ویتامین ب-12، باعث بروز علائم مشابه با بیماری MS می‌شود.
به آسیب دیدن پوشش محافظتی اطراف فیبرهای عصبی درون سیستم عصبی مرکزی دمیلیناسیون می‌گویند که هم در کمبود ب-12 و هم در ام اس دیده می‌شود. ازجمله علائم کمبود ویتامین ب-12 می‌توان به بیحسی و مورمور شدن دست و پا، ضعف و خستگی مفرط اشاره کرد.
کمبود مس، روی و ویتامین ای هم باعث بروز علائم عصبشناختی می‌شود.
یک آزمایش خون ساده می‌تواند میزان ویتامین‌های ضروری در خون را نشان دهد. پزشک در انتخاب بهترین روش درمان از طریق مصرف مکمل و تغییر سبک زندگی به شما کمک می‌کند.
سایر تست‌های تشخیصی
پزشک برای تشخیص ام اس باید موارد زیر را پیدا کند:
- بروز آسیب در دو قسمت مجزای سیستم عصبی مرکزی
- بروز آسیب طی دو مقطع زمانی متفاوت رخ داده باشد
- احتمال بروز سایر بیماری‌ها حذف شده باشد
درمجموع، باید چند آزمایش مختلف انجام شود تا به نتیجه و تشخیص قطعی درباره بیماری MS رسید. پزشک علاوه بر سابقه‌ی علائم و آزمایش خون، آزمایشات زیر را تجویز می‌کند.
امآرآی (MRI)
امآرآی بدون درد و غیرتهاجمی است و تصویر دقیق را برای تعیین بیماری MS ارائه میدهد. امآرآی که هم با و هم بدون رنگ کنتراست انجام می‌شود، جراحت‌های مغز و نخاع را نشان میدهد. عکس‌ها نشان میدهد زخم‌ها قدیمی، جدید یا در حال حاضر فعال است یا خیر. امآرآی علاوه بر تشخیص، به کنترل پیشرفت بیماری کمک می‌کند.
کشیدن مایع نخاع
اگرچه پانکسیون کمری احتمال ام اس را حذف یا تایید نمی‌کند اما به تشخیص آن کمک می‌کند. در این روش، با تزریق سوزن بین استخوان‌های زیرین نخاع، مایع نخاع به دست می‌آید. گاهی مایع نخاع در افراد دچار ام اس حاوی مقادیر بالای آنتی‌بادی igG یا پروتئینی به نام الیگوکلونال باند است که در اثر بیماری‌های دیگر هم رخ میدهد. در مایع نخاع حدود 5 تا 10 درصد از افراد مبتلا به ام اس هیچگونه مشکل مشاهده نمی‌شود.
پتانسیل برانگیخته‌ی بینایی
در این آزمایش از فرد خواسته می‌شود به یک صفحه نمایش که تصاویر آن مرتبا تغییر می‌کند خیره شود. به کمک این روش هرگونه نقص در مسیر عصب بینایی مشخص می‌شود.
قدم بعد چیست؟
اولین گام بعد از تشخیص، تعیین برنامه‌ی درمان به کمک پزشک است. فهرست داروهایی که به‌منظور کاهش عود و کند کردن روند پیشرفت انواع ام اس طراحی شده رو به افزایش است.
لازم است پیوسته از این داروهای قوی استفاده شود تا موثر واقع شوند و ممکن است عوارض جانبی جدی به دنبال داشته باشند. حتما درمورد مزایا و معایب هر یک از این داروها با پزشک مشورت کنید. سایر علامت‌ها، مانند خستگی مفرط، نیز قابل درمان است.
شاید پزشک برای کسب اطلاعات درمورد ام اس شما را به منایع محلی ارجاع دهد. شما می‌توانید به‌صورت حضوری یا آنلاین عضو گروه‌های حمایتی ام اس شوید. اگرچه تجربه‌ی هر فرد از ام اس متفاوت است، به اشتراک گذاشتن تجربیات خود با دیگران می‌تواند مفید واقع شود.
بیماری MS درمان قطعی ندارد بنابراین کنترل آن در طول عمر ادامه می‌یابد. علاوه بر پزشک عمومی، به متخصص اعصاب احتیاج دارید تا علائم را ارزیابی کند و بر پیشرفت بیماری نظارت داشته باشد.
گاهی بیماری MS منجر به ناتوانی شدید می‌شود اما کیفیت زندگی بسیاری از افراد مبتلا به ام اس خوب است و طول عمر طبیعی خواهند داشت.
آزمایشگاه تخصصی پاتوبیولوژی کوثر، مفتخر به اخذ ایزو 15189، ایزو 10002 و ایزو 9001 اتحادیه اروپا، تحت نظر دکتر علی آیت اللهی، متخصص پاتولوژی آناتومیکال و کلینیکال، بالغ بر هزار مورد از آزمایشات مختلف، در زمینه های پاتولوژی، ژنتیک و بالینی را تحت پوشش قرار می دهد. (طرف قرارداد بیمه های پایه و اکثر بیمه های مکمل درمان) همچنین مشاوره ژنتیک به صورت رایگان در این مرکز توسط متخصصین ارائه می گردد.
آدرس: مشهد –وکیل آباد – بلوار کوثر – بین کوثر 2 و 4 – ساختمان پزشکان فارابی – طبقه منفی یک شماره تماس: 051-38840404 و 051-38820202 و 09028840404
