روش‌های تشخیص ویروس HPV بصورت سنتی دیگر قابل استفاده نمی‌باشد. با پیشرفت فناوری روش‌های جدید و سریعتری در دسترس پزشکان و آزمایشگاه‌های پاتولوژی قرار گرفته است.
در این مقاله سعی می‌کنیم ۴ روش معمول در راه تشخیص ویروس HPV را شرح دهیم.
ویروس HPV یا ویروس پاپیلومای انسانی، عضوی از خانواده ویروس پاپیلوما و یک ویروس DNA دو رشته است که اثر سیتوپاتیک در اپیتلیوم ایجاد می کند.
بیش از ۳۰ تا ۴۰ نوع ویروسHPV وجود دارد که به طور معمول از طریق تماس جنسی منتقل می شوند و ناحیه آنوژنیتال را آلوده می کنند.
برخی از انواع ویروس HPV که از طریق آمیزش منتقل می شوند ، ممکن است باعث ایجاد زگیل تناسلی شوند. این عفونت “پرخطر ویروس” HPV ممکن است به ضایعات پیش سرطانی و سرطان مهاجم تبدیل شود.
همچنین عفونت ویروس HPV تقریباً عامل همه موارد سرطان دهانه رحم است.
روش های آزمایشگاهی تشخیص ویروس HPV
روش‌های سنتی تشخیص ویروسی مانند میکروسکوپ الکترونی ، کشت سلول و برخی روش‌های ایمونولوژیک برای تشخیص ویروس HPV مناسب نیستند. ویروس HPV را نمی توان به صورت سلولی کشت داد.
روش‌های مهم و مدرن برای تشخیص ویروس HPV و عفونت حاصل از آن عبارتند از:
- آزمایش کولپوسکوپی و اسید استیک
- نمونه برداری
- آزمایش DNA
- نمونه برداری از سلول های دهانه رحم
۱- آزمایش کولپوسکوپی و اسید استیک
کولپوسکوپی روشی است که توسط پزشکان متخصص به عنوان یک روش سرپایی با استفاده از میکروسکوپ کم قدرت و کولپوسکوپ انجام می شود.
کولپوسکوپی معاینه دهانه رحم ، واژن و در بعضی موارد ولو پس از استفاده از محلول اسید استیک است.
یافته‌های کولپوسکوپی با توجه به درجه ضایعه استوویتیت ، کانتور سطح ، الگوی موزاییک و علائم نگارشی درجه بندی می‌شود و ناهنجاری بیشتر این پارامترها به شدت ضایعات مربوط می‌شود.
تست اسید استیک برای تشخیص HPV
خیساندن ضایعات مشکوک در اسید استیک می‌تواند درجه تشخیص در ضایعات بدون ویژگی‌های کلاسیک را افزایش دهد.
این روش شامل استفاده از یک گاز مرطوب شده با اسید استیک است که به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه بر روی ضایعات مشکوک به آلت تناسلی مرد ، دهانه رحم ، لابیا یا ناحیه پریانال قرار می‌گیرد.
در این حالت ضایعات نامشخص ، مسطح و دستگاه تناسلی که ارزیابی آنها دشوار است ، قابل مشاهده می‌گردند. در این آزمایش زگیل‌های تناسلی ، بافت‌های دیسپلاستیک و نئوپلاستیک سفید می‌شوند (استووویت).
این روش با نتایج مثبت کاذب نیز همراه است و می‌تواند از هر چیزی که باعث پاراکراتوز شود (به عنوان مثال ، کاندیدیازیس ، پسوریازیس ، لیکن پلان ، التهاب اپیتلیوم ، غدد چربی) ناشی شود.
توجه داشته باشید از آزمایش اسید استیک نباید برای غربالگری معمول استفاده شود.
۲- نمونه برداری یا بیوپسی برای تشخیص HPV
کولپوسکوپی امکان نمونه برداری از بافت (بیوپسی) را فراهم می‌کند که در آن مناطق غیرطبیعی دیده شده است. در واقع ، نمونه برداری از نواحی غیرطبیعی قسمت مهمی از کولپوسکوپی است، زیرا درمان بستگی به شدت ناهنجاری در نمونه بیوپسی دارد.
اگر نتایج بیوپسی پیش از سرطان (دیسپلازی) یا سرطان را نشان دهد ، درمان توصیه می شود. بیوپسی برش دار هنگامی توصیه می شود که ظاهر کولپوسکوپی نشان دهنده ناهنجاری درجه بالا باشد.
در زگیل های تناسلی ، مشخصه ترین ویژگی وجود کویلوسیت ها است که سلول‌های سنگفرشی بالغ با مناطق اطراف هسته ای شفاف هستند. ممکن است هسته های کولیوسیت بزرگ شده و هسته های دو رنگ بیش از حد رنگی نیز دیده شوند.
۳- تکنیک های DNA
روش‌های اولیه تشخیص ویروس HPV ، شامل هیبریداسیون پروب مستقیم مانند لکه نقطه ای و بلات جنوبی است. این روش‌ها علاوه بر اینکه زیاد کار می برند ، وقت گیر هم هستند و علاوه بر حساسیت کم ، به مقدار زیادی DNA در نمونه‌های بالینی نیاز دارند.
این روش تا حد زیادی توسط فناوری، تقویت و جایگزین شده که اجازه می‌دهد تعداد تکثیر ویروس در سطح پایین نمونه‌های بالینی شناسایی شود.
روش معمول ایجاد شده برای تشخیص ویروس HPV ، ترکیبی شدن اسیدهای نوکلئیک ویروسی است. دو تکنیک اصلی در این روش عبارتند از:
جذب ترکیبی (hc2)
حساسیت و ویژگی آن تقریباً قابل مقایسه با روش‌های تشخیص مبتنی بر PCR است. از مزایای آزمون Hybrid Capture 2 استفاده نسبتاً ساده و قابلیت تکرار خوب نتایج است که این تست را به بهترین روش استاندارد تشخیص HPV تبدیل می‌کند.
واکنش زنجیره ای پلیمراز PCR
PCR یک روش تقویت هدف انتخابی است که قادر به افزایش نمایی و قابل تولید در توالی ویروس HPV موجود در نمونه های بیولوژیکی است.
فرآیند تقویت می‌تواند پس از ۳۰ سیکل تقویت ، یک میلیارد نسخه از یک مولکول DNA دو رشته ای تولید کند.
۴- تست پاپ اسمیر یا نمونه برداری از دهانه رحم
این یک تست غربالگری است که برای اولین بار توسط Papanicolaou و Traut معرفی شده است. جدا از تغییرات بدخیم ، عفونت‌های ویروسی مانند عفونت ویروس HPV و زگیل نیز قابل تشخیص است.
آزمایش مثبت به آزمایش‌های تأییدی بیشتر مانند کولوسکوپی ، بیوپسی دهانه رحم و آزمایش های DNA مانند PCR نیاز دارد.
روش انجام تست پاپ اسمیر:
بیمار در موقعیت پشتی قرار گرفته و دهانه رحم در معرض اسپکولوم کوسکو قرار می‌گیرد و از محل اتصال اسکواموکلومار با کمک Ayre و با چرخاندن دور آن ، خراش می دهد.
خراش‌ها روی لام شیشه‌ای پخش می‌شوند و آن را با ۹۵٪ الکل اتیل و اتر یا اسپری ثابت کننده (سیتوسپری) ثابت می‌کنند.
برای ارزیابی سیتولوژی ، خراش‌ها از قسمت فوقانی دیواره واژن گرفته می شود.
توصیه های تجدید نظر شده ACOG در مورد آزمایش پاپ اسمیر بشرح زیر است:
- زنان از ۲۱ تا ۳۰ سال هر دو سال ، با استفاده از پاپ استاندارد یا سیتولوژی مبتنی بر مایع ، غربال شوند.
- زنان ۳۰ ساله و بالاتر که سه نتیجه آزمایش منفی سیتولوژی دهانه رحم داشته اند ، ممکن است هر سه سال یک بار با آزمایش سیتولوژی پاپ یا مایع بررسی شوند.
- زنانی که فاکتورهای خطر خاصی دارند ممکن است نیاز به غربالگری مکرر داشته باشند ، از جمله کسانی که HIV دارند ، سیستم ایمنی آنها ضعیف است ، در بخش رحم در معرض دی اتیل استیلبسترول (DES) قرار گرفته اند و تحت درمان نئوپلازی داخل اپیتلیال گردن رحم (CIN) 2 ، CIN 3 یا سرطان دهانه رحم قرار گرفته اند.
آزمایشگاه تخصصی پاتوبیولوژی کوثر، مفتخر به اخذ ایزو 15189، ایزو 10002 و ایزو 9001 اتحادیه اروپا، تحت نظر دکتر علی آیت اللهی، متخصص پاتولوژی آناتومیکال و کلینیکال، بالغ بر هزار مورد از آزمایشات مختلف، در زمینه های پاتولوژی، ژنتیک و بالینی را تحت پوشش قرار می دهد. (طرف قرارداد بیمه های پایه و اکثر بیمه های مکمل درمان) همچنین مشاوره ژنتیک به صورت رایگان در این مرکز توسط متخصصین ارائه می گردد.
آدرس: مشهد –وکیل آباد – بلوار کوثر – بین کوثر 2 و 4 – ساختمان پزشکان فارابی – طبقه منفی یک شماره تماس: 051-38840404 و 051-38820202 و 09028840404
