نوتروپنی (Neutropenia) وضعیتی است که در آن میزان نوتروفیل‌های خون به طور غیرطبیعی کم می‌شود. نوتروفیل‌ها نوعی مهم از گلبول‌های سفید خون هستند که برای مبارزه با عوامل بیماری‌زا، به ویژه عفونت‌های باکتریایی، حیاتی هستند. این افراد باید از عفونت به دور باشند تا این بیماری سیستم‌های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار ندهد.
وتروپنی چیست؟
همانطور که گفتیم، در بیمار مبتلا به نوتروپنی گلبول‌های سفید خون کم می‌شود. در بزرگسالان، تعداد 1500 نوتروفیل در هر میکرولیتر خون یا کمتر، به عنوان نوتروپنی خفیف در نظر گرفته می‌شود و تعداد زیر 500 در هر میکرولیتر نوع شدید این بیماری تلقی می شود. در موارد شدید، حتی باکتری‌هایی که به طور معمول در دهان، پوست و روده وجود دارند، می‌توانند باعث عفونت‌های جدی شوند.
نوتروپنی می‌تواند ناشی از کاهش تولید نوتروفیل‌ها، استفاده سریع از نوتروفیل‌ها، افزایش تخریب نوتروفیل‌ها، یا ترکیبی از هر سه عامل باشد. نوتروپنی می‌تواند موقتی یا مزمن باشد. این بیماری همچنین به دو حالت مادرزادی و نوتروپنی اکتسابی تقسیم می‌شود.
انواع نوتروپنی
این بیماری انواع مختلفی دارد و در هر کدام شدت آن متغیر است. انواع نوتروپنی عبارتند از:
- نوتروپنی دوره ای: این یک سندرم مادرزادی نادر است که باعث ایجاد نوسان در تعداد نوتروفیل‌ها می‌شود. طبق برآوردها در هر 1،000،000 انسان، 1 نفر را درگیر می‌کند.
- سندرم کوستمان: این مورد یک اختلال ژنتیکی است که در آن نوتروفیل‌ها در سطوح پایین‌تر تولید می‌شوند. افراد مبتلا به سندرم کوستمان از سنین پایین مستعد ابتلا به عفونت هستند.
- نوتروپنی ایدیوپاتیک مزمن: این یک نسخه‌ی نسبتا متداول از نوتروپنی است که عمدتا بر زنان تاثیر می‌گذارد.
- نوتروپنی خود ایمنی: این حالت زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی فرد، به نوتروفیل‌ها حمله کرده و آن‌ها را از بین میبرد.
- سندرم شواخمن دایموند: این یک اختلال ژنتیکی نادر است که دارای اثرات متعددی از جمله کوتاه‌قامتی، مشکلات لوزالمعده و تعداد کم نوتروفیل است.
- نوتروپنی نوزادان: در این‌جا آنتی‌بادی‌های مادر از جفت عبور کرده و به نوتروفیل‌های جنین در حال رشد، حمله می‌کنند. این حالت معمولاً در عرض 2 ماه به طور خود به خودی برطرف می‌شود. این بیماری می‌تواند بدون علامت باشد یا منجر به سپسیس شود.
علل ایجاد نوتروپنی
نوتروفیل‌ها در مغز استخوان و در مرکز استخوان‌های بزرگتر تولید می‌شوند. هر چیزی که این روند را مختل کند، می‌تواند علت نوتروپنی باشد. به طور معمول، نوتروپنی ناشی از شیمی درمانی در درمان سرطان پیش می آید. در حقیقت، حدود نیمی از بیماران سرطانی که تحت شیمی درمانی قرار می‌گیرند، سطحی از این بیماری را تجربه خواهند کرد. سایر علل بالقوه نوتروپنی عبارتند از:
- سرطان خون
- وابستگی به الکل
- سندرم پیرسون
- هیپر اسپلنیسم یا بزرگ شدن طحال
- داروهای خاص، از جمله آنتی بیوتیک‌ها و داروهای فشار خون بالا، اختلالات روانی و صرع.
- سندرم بارت (یک اختلال ژنتیکی است که بر سیستم‌های مختلف تاثیر می‌گذارد)
- سندرم‌های میلودیسپلاستیک (گروهی از اختلالات هستند و با اختلال عملکرد سلول‌های خونی و به دلیل مشکلات تولید مغز استخوان مشخص می‌شوند)
- میلوفیبروز (یک مشکل نادر مغز استخوان که به آن استئومیلوفیبروز نیز گفته می‌شود)
- کمبود ویتامین، مخصوصا ویتامین B12، فولات و کمبود مس.
- سپسیس (عفونت جریان خون است که نوتروفیل‌ها را سریع‌تر از آنچه تولید می‌شود مصرف می‌کند)
- عفونت‌های خاص، از جمله هپاتیت A ، B و C، ایدز، مالاریا، سل، تب دانگ و بیماری لایم.
علاه بر این، برخی از شرایط خود ایمنی می‌توانند نوتروفیل‌ها را هدف قرار داده و تعداد آن‌ها را کاهش دهند. این شرایط عبارتند از:
- بیماری کرون
- روماتیسم مفصلی
- لوپوس
نوزادان نارس بیشتر از نوزادانی که نزدیک تاریخ تولد خود به دنیا می‌آیند، با نوتروپنی متولد می‌شوند. این وضعیت 6 تا 8 درصد از نوزادانی که در بخش مراقبت‌های ویژه نگهداری می‌شوند را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به عنوان یک قاعده کلی، هرچه کودک کوچکتر باشد، احتمال ابتلا به نوتروپنی بیشتر است.
آزمایشگاه تخصصی پاتوبیولوژی کوثر، مفتخر به اخذ ایزو 15189، ایزو 10002 و ایزو 9001 اتحادیه اروپا، تحت نظر دکتر علی آیت اللهی، متخصص پاتولوژی آناتومیکال و کلینیکال، بالغ بر هزار مورد از آزمایشات مختلف، در زمینه های پاتولوژی، ژنتیک و بالینی را تحت پوشش قرار می دهد. (طرف قرارداد بیمه های پایه و اکثر بیمه های مکمل درمان) همچنین مشاوره ژنتیک به صورت رایگان در این مرکز توسط متخصصین ارائه می گردد.
آدرس: مشهد –وکیل آباد – بلوار کوثر – بین کوثر 2 و 4 – ساختمان پزشکان فارابی – طبقه منفی یک شماره تماس: 051-38840404 و 051-38820202 و 09028840404
آزمایشگاه تخصصی کوثر با برخورداری از تجهیزات و پرسنل مجرب ، قادر به انجام خدمات نمونه گیری در منزل در مشهد می باشد.
