آزمایش های قبل از ازدواج چیست و شامل چه مواردی است؟

آزمایش ازدواج چیست؟ سؤالی که برای هر دختر و پسر دم بختی ممکن است پیش آید. آزمایش های قبل از ازدواج، بررسی‌هایی است که برای سلامتی زوج‌ها از برخی بیماری‌ها انجام می‌شود و شامل آزمایش خون، ژنتیک و آزمایش اعتیاد است. در این روند، زوج‌ها از نظر بیماری‌های ژنتیکی و عفونی که قابلیت انتقال به فرزند را دارند، بررسی می‌شوند. دلیل انجام آزمایش پیش از ازدواج، جلوگیری از بروز هرگونه خطر انتقال بیماری به یکدیگر و فرزندان است.

چرا آزمایش‌های پیش از ازدواج لازم است؟

ازدواج در زندگی زوجین به عنوان یک رویداد مهم در نظر گرفته می‌شود. زیرا آنها می‌خواهند خانواده خود را بنیاد کنند و از طریق آن، در مرحله جدیدی از روابط عاطفی، اجتماعی و خانوادگی قرار گیرند. غربال‌گری قبل از ازدواج، به شناسایی مشکلات و خطرات احتمالی سلامتی زوجین و فرزندان آن‌ها کمک می کند. غربال‌گری زوج‌ها برای کمک به آنها در درک ژنتیک و انجام اقدامات احتیاطی یا درمانی لازم است.

به طور کلی می‌توان گفت آزمایش‌های قبل از ازدواج لازم است تا وضعیت سلامتی عروس و داماد آینده را بررسی کند.

توصیه دکتر علی آیت اللهی به دو گروه از زوج های جوان جهت ضرورت انجام مشاوره ژنتیک قبل از ازدواج

اهمیت آزمایش ازدواج چیست؟

تست‌های تشخیص بیماری‌های عفونی و مسری، اجباری و لازم است. بررسی خون دختر و پسر به لحاظ هپاتیت B و C، نقص سیستم ایمنی بدن (ایدز) و سایر بیماری‌های مقاربتی، از جمله آزمایش‌های اجباری قبل از ازدواج هستند. تالاسمی، هموفیلی و بیماری سلول های داسی شکل نیز جزء تست های اجباری هستند. در صورتی که دختر و پسر، هر دو ناقل این بیماری‌ها باشند، فرزندشان بیمار به دنیا خواهد آمد.

آزمایش‌های اجباری قبل از ازدواج شامل چه مواردی است؟

• آزمایش (CBC (Complete Blood Count یا شمارش کامل خون
• تعیین گروه خونی و تعیین نوع Rh
• تست تشخیص بیماری‌های عفونی مثل هپاتیت B، هپاتیت C، ویروس ایدز و سفیلیس
• تست اعتیاد (برای دختر و پسر).
• آزمایش های ژنتیک مثل تالاسمی و هموفیلی

مشاوره آزمایش ژنتیک به صورت رایگان

در آزمایشگاه تخصصی پاتوبیولوژی کوثر مشهد، مشاوره ژنتیک توسط دکتر علی آیت اللهی متخصص پاتولوژی کلینیکال و آناتومیکال به صورت رایگان ارائه می شود. کافی است به آدرس ذکر شده در انتهای این پست مراجعه بفرمایید و یا با شماره تلفن 3884040 و 38820202 تماس حاصل نمایید.

1- آزمایش CBC

همانطور که قبلاً گفته شد، این تست شامل شمارش کامل خون است. در این بررسی، MCH و MCV در وهله اول مورد توجه قرار دارند.  MCH متوسط غلظت هموگلوبین و MCV متوسط حجم گلبول‌های قرمز است. اگر مقدار MCH بیش از 27 و مقدار MCV بین 80 تا 100 باشد، طبیعی است. برای خون گرفتن، اول از داماد خون گرفته می‌شود. اگر او کم خون نباشد، دیگر از عروس خون گرفته نمی شود. اگر داماد کم خون باشد و آزمایش عروس هم نشان از کم خونی داشته باشد، هر دو باید مراحل درمان را طی کنند.

2- آزمایش اعتیاد قبل از ازدواج

جهت بررسی تست اعتیاد، آزمایش ادرار لازم است. جواب این آزمایش زیاد طول نمی کشد. برای جلوگیری از تخلف و تأیید صحت نمونه گیری، در برخی از آزمایشگاه ها ضمن رعایت اصول اخلاقی، از دوربین های مدار بسته استفاده شده است. دقت داشته باشید، برخی از داروهایی که استفاده می کنید، می‌تواند در نتیجه آزمایش اعتیاد شما تأثیر بگذارد. بنابراین، از خوردن قرص‌های مُسکن و و حاوی کدئین پرهیز کنید. علاوه بر ازمایش ادرار، از آزمایش خون، آزمایش موی سر و تست بزاق نیز کاربرد دارد. در این میان، تست بزاق و تست موی سر دقیق ترین روش های بررسی هستند.

3- آزمایش تعیین گروه خونی

چهار نوع گروه خونی وجود دارد: A ،B ،O و AB. گروه‌های خونی ممکن است مثبت یا منفی باشند. مثلاً A مثبت یا A منفی. منفی یا مثبت بودن گروه خونی، توسط عاملی به نام عامل رزوس (Rh) تعیین می شود. همانطور که نوع گروه خونی به ارث می‌رسد، فاکتور Rh مثبت یا منفی آن نیز به ارث می‌رسد. اگر فاکتور Rh والدین هر دو مثبت باشد، امکان ندارد فرزند آن‌ها Rh منفی شود. برای تشخیص سازگاری گروه‌های خونی، نمونه خون را با دو نمونه از گروه A، B و یک پادتن ترکیب می کنند. این آزمایش نشان می‌دهد که آیا پادتن زایی در خون وجود دارد یا خیر. همچنین مشخص می شود که عامل Rh ها با هم تطابق دارند یا خیر.

آزمایش قبل از ازدواج برای دختران

آزمایش تعیین گروه خونی برای غربالگری زنان با Rh منفی مهم است. این تست جزء آزمایش های اجباری ازدواج محسوب می شود. در این تست مشخص می شود که عروس آینده که مادر آینده نیز خواهد شد، فاکتور خونی Rh منفی را در خون خود دارد یا نه. اگر Rh منفی باشد، لازم است در مورد خطرات بارداری مشاوره ای صورت گیرد.

اگر Rh خون زن منفی و Rh مرد مثبت باشد، پس از حامله شدن و تشکیل جنین، واکنش هایی بین خون مادر و خون جنین ایجاد می شود. در این صورت، در بدن مادر آنتی بادی هایی علیه جنین ساخته می شود. برای جلوگیری از تشکیل چنین آنتی بادی‌هایی، به مادر آمپول روگام تزریق می شود. بنابراین، تعیین نوع گروه خونی و نوع Rh در آزمایش های پیش از ازدواج ضروری است. آزمایش بکارت جزء آزمایش های پیش از ازدواج دختران نیست.

4- بررسی بیماری‌های مسری و عفونی

بیماریهای عفونی مانند HIV، ویروس هپاتیت C، ویروس هپاتیت B، سفلیس و بیماری‌های مقاربتی (STD). در میان ویروس هایی که از طریق خون و مقاربت جنسی منتقل می‌شوند، ویروس‌های HIV ،HBV و HCV مهم هستند و پیامدهای مختلفی دارند.

سازمان بهداشت جهانی تذکر داده است که قدرت سرایت و عفونت ویروس هپاتیت، 50 تا 100 برابر بیشتر از ویروس ایدز است. هپاتیت B حتی قدرت انتقال از مادر به نوزاد را در حین زایمان دارد. بنابراین، لازم است با غربال‌گری ساده و خود را از این بیماری های باالقوه و تهدید کنندۀ زندگی محافظت کنید.

این بیماری‌های مسری، نه تنها عفونت های مداوم و بدون علامت ایجاد می کنند، بلکه باعث انتقال خون و فراورده های خونی نیز می شوند که عوارض و مرگ و میر قابل توجهی را به همراه دارد.

بررسی بیماری سفلیس از جمله آزمایش های اجباری قبل از ازدواج برای آقایان است. عدم تشخیص و درمان بیماری‌های مقاربتی، در مراحل اولیه منجر به عوارض جدی از جمله ناباروری، سقط جنین، بارداری خارج از رحم، سرطان و مرگ می‌شود! سفلیس یک بیماری مقاربتی عفونی است. عامل آن یک باکتری به نام ترپونما پالیدوم می باشد. این باکتری برای ایجاد بیماری، در بیشتر موارد در اثر تماس مستقیم با منبع آلودگی ایجاد بیماری می کند. یکی از عوامل سرایت آن، برقراری رابطه جنسی مقعدی است.

آزمایش‌های ژنتیک قبل از ازدواج شامل چه مواردی است؟

آزمایش های ژنتیک قبل از ازدواج، جهت بررسی بیماری هایی که به صورت ژنتیکی به ارث می‌رسند، انجام می شود. ممکن است ژن یک بیماری ژنتیکی، در جد شما بوده باشد. حتی اگر آن بیماری را در خود، پدر و مادر یا پدربزرگ و مادر بزرگ خود ندیده باشید؛ اما در جد شما وجود داشته باشد. بنابراین، بسته به سابقه خانوادگی، آزمایش‌های مختلفی برای اختلالات ژنتیکی مختلف مثل تالاسمی طراحی شده است. آزمایش های ژنتیک، با تجزیه و تحلیل نمونه های کوچک از خون یا بافت های بدن انجام می‌شود.

آزمایش ژنتیک برای گروه های زیر توصیه می شود:

• دخترها و پسرهایی که ازدواج فامیلی دارند. در چنین ازدواج هایی، شانس فرزند برای به ارث بردن ژن‌های بیماری‌زا بیشتر است. هر چه ارتباط خانوادگی نزدیک‌تر باشد، چنین خطرهایی بیشتر خواهد شد.
• زوج هایی که یکی از آن ها به بیماری ژنتیکی مبتلا است.
• زوج هایی که یکی از بستگان درجه یک آن‌ها به بیماری ژنتیکی مبتلا است.
• خانم های زیر 18 سال و بالای 33 سال.
• زوج هایی که در سازمان‌های هسته‌ای و یا با مواد شیمیایی پر خطر فعالیت دارند.

تالاسمی برای آزمایش ازدواج

تالاسمی نوعی بیماری ارثی خونی است که از طریق والدین به فرزندان از طریق ژن منتقل می شود. تالاسمی در واقع نوعی کم خونی است. در این صورت، بدن شخص به اندازه کافی سلول‌های قرمز خون (RBC) سالم و طبیعی ندارد. بیماری تالاسمی انواع مختلف دارد:

1- تالاسمی آلفا و بتا

تالاسمی آلفا و بتا زمانی است که بخشی از هموگلوبین ساخته نشده باشد. اگر قسمت آلفا یا بتای هموگلوبین ساخته نشود، بلوک‌های ساختمانی کافی برای ساختن مقادیر طبیعی و لازم هموگلوبین وجود نخواهد داشت. مقادیر کم آلفا (آلفا پایین) تالاسمی آلفا نامیده می شود. مقادیر کم بتا (بتا پایین) تالاسمی بتا نامیده می شود؛ این نوع شیوع بیشتری دارد.

2- تالاسمی مینور

شخصی که تالاسمی مینور دارد، ممکن است به هیچ وجه علائمی از خود بروز ندهد. یا اینکه کم خونی خفیف داشته باشد. این افراد نیازی به دریافت خون ندارند. ممکن است نیازی به دارو درمانی (دریافت قرص آهن) نیز نباشد؛ مگر اینکه فقر آهن شان ثابت شود.

3- تالاسمی ماژور

شخصی که تالاسمی ماژور دارد، ممکن است دارای علائم شدیدی داشته باشد و ممکن است نیاز به تزریق منظم خون داشته باشد. کودکان مبتلا به تالاسمی ماژور، معمولاً در اولین سال زندگی علائم کم خونی شدید را نشان می دهند. بدن آن‌ها در بزرگسالی توانایی کافی برای تولید هموگلوبین ندارد. این حالت باعث می شود که آن ها رشد کافی نداشته و در کارها موفق نباشند.

4- بتا تالاسمی مینور

در این نوع از تالاسمی، کمبود Hb مشکل حادی را ایجاد نمی کند. زیرا بدن، تعداد گلبول های قرمز را افزایش می دهد تا کمبودها را تا حدودی جبران کند. اگر فردی با تالاسمی مینور بتا، با شخص سالم ازدواج کند دو حالت وجود دارد: 1- فرزند آن ها سالم خواهد بود. 2- فرزندی با تالاسمی مینور بتا به دنیا خواهد آمد.

اگر عروس و داماد آینده، هر دو تالاسمی مینور داشته باشند، چه اتفاقی می‌افتد؟ چند حالت وجود دارد:

• ممکن است فرزندشان نیز به تالاسمی مینور مبتلا شود.
• ممکن است فرزندشان سالم به دنیا آید و خون کاملاً عادی داشته باشد.
• ممکن است فرزندشان به تالاسمی ماژور مبتلا شود.

از میان مواردی که گفته شد، در هر بارداری، 25% احتمال دارد که فرزند سالم باشد. احتمال50% (یا دو فرزند از چهار فرزند) تالاسمی مینور وجود دارد. 25% (یک فرزند از چهار فرزند) احتمال به دنیا آمدن فرزندی با تالاسمی ماژور وجود دارد.

تالاسمی چگونه تشخیص داده می شود؟

آزمایش های مختلفی برای شناسایی تالاسمی وجود دارد:

• آزمایش شمارش کامل خون (CBC)
• مطالعات آهن
• ارزیابی هموگلوبینوپاتسیز Hb، HbD, HbE, HbS
• تجزیه و تحلیل :DNA این آزمایش برای بررسی حذف‌ها و جهش در ژن‌های تولید کننده سلول های آلفا و بتا استفاده می‌شود. معمولاً نیازی به انجام آزمایش DNA نیست. اما می‌تواند برای کمک به تشخیص تالاسمی و تعیین وضعیت حامل استفاده شود.

اطلاعات لازم برای آزمایش ازدواج چیست؟

• بهترین زمان برای انجام این آزمایش، پیش از برنامه ریزی‌های ازدواج و خواستگاری رسمی است.
• معرفی نامه محضر برای انجام آزمایش را با خود همراه داشته باشید.
• نیاز نیست ناشتا باشید.
• حدّأقل تا 72 ساعت قبل از انجام آزمایش، از داروهای مسکن و کدئین دار (مثل استامنیفون کدئین) و ویتامین B کامپلکس استفاده نکنید. این کار برای صحت نتیجه آزمایش اعتیاد لازم است.
• سعی کنید یک هفته قبل از آزمایش هیچ قرصی مصرف نکنید. اگر مصرف قرص برایتان ضروری است، با پزشک‌تان مشورت کنید.
• مدارک لازم برای آزمایش ازدواج را همراه داشته باشید.
• پریود در آزمایش قبل از ازدواج تأثیری نمی گذارد؛ از این بابت نگران نباشید.

آزمایشگاه تخصصی پاتوبیولوژی کوثر، مفتخر به اخذ ایزو 15189، ایزو 10002 و ایزو 9001 انگلستان، تحت نظر دکتر علی آیت اللهی، متخصص پاتولوژی آناتومیکال و کلینیکال، بالغ بر هزار مورد از آزمایشات مختلف، در زمینه های پاتولوژی، ژنتیک و بالینی را تحت پوشش قرار می دهد. (طرف قرارداد بیمه های پایه و اکثر بیمه های مکمل درمان) همچنین مشاوره ژنتیک به صورت رایگان در این مرکز توسط متخصصین ارائه می گردد.

آدرس: مشهد –وکیل آباد – بلوار کوثر – بین کوثر 2 و 4 – ساختمان پزشکان فارابی – طبقه منفی یک شماره تماس: 051-38840404 و 051-38820202 و 09028840404