انواع داروهای کاهش دهنده فشار خون(قسمت اول)

1- دیورتیک‌ها (Diuretics)

یکی از دسته‌های دارویی رایج که برای کنترل فشار خون استفاده می‌شوند، دیورتیک‌ها هستند که ادرار آور اند.

دیورتیک‌ها با تاثیر بر کلیه‌ها برای دفع بیشتر سدیم و آب، و کاهش حجم مایعات بدن بر کنترل فشار خون موثرند.

تیازیدها، دیورتیک‌هایی هستند که برای  درمان فشار خون بالا استفاده می‌شوند. از داروهای دسته تیازید می‌توانیم به  هیدروکلروتیازید ، اینداپامید  و کلرتالیدون  اشاره کنیم.

استفاده از دیورتیک فورسماید  (لازیکس )، به عنوان درمان فشارخون بالا توصیه نمی‌شود، مگر در شرایطی که بیمار نارسایی قلبی نیز داشته باشد.

اثرات جانبی:

اثرات جانبی با استفاده دوزهای کم تیازید غیر معمول است. ضعف، گرفتگی عضلات و علائم دیگر ممکن است به علت کاهش سطح سدیم، پتاسیم و آب باشد. سایر علائم ممکن است شامل ناتوانی جنسی و حملات نقرس باشند.

در بعضی موارد، یک مکمل پتاسیم یا داروهای نگهدارنده پتاسیم (مثل اسپیرنولاکتون، آمیلوراید یا تریامترن) در ترکیب با تیازید مصرف می‌شود، زیرا تیازید سبب افزایش دفع ادراری پتاسیم و کاهش پتاسیم خون می‌شود.

هیدروکلرتیازید:

هیدروکلرتیازید یکی از رایج ترین دیورتیک‌های مصرفی می‌باشد.

اغلب دوز ۱۲.۵ میلی‌گرم برای درمان فشار خون کافی است و دوزهای بالاتر به خاطر عوارض، محدود می‌شود.

اینداپامید:

داروی اینداپامید یک داروی دیورتیک است که از آن در درمان فشار خون و همچنین در مورد ادم و تورم شدید مرتبط با نارسایی قلبی استفاده می‌شود.

عوارض جانبی اینداپامید: (بروز عوارض ناشایع است) افت فشار خون، گرگرفتگی، سرگیجه، سبکی سر، سردرد، خستگی، خواب آلودگی، بی اشتهایی، تهوع/استفراغ، شب ادراری، پرادراری، تاری دید

2- مهار کننده‌های سیستم رنین آنژیوتانسین (Renin–Angiotensin System Blocking drug)

سیستم رنین-آنژیوتانسین-آلدوسترون (RAAS) یک سیستم هورمونی است که فشارخون و تعادل آب (مایعات بدن) را تنظیم می‌کند.

داروهای این گروه با یکی از دو مکانیسم زیر اثر می‌کنند:

1. مهار آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE inhibitors)

2. مسدود کننده گیرنده آنژیوتانسین (ARB)

این داروها از طریق کاهش عملکرد آنژیوتانسین و اثر بر روی عروق کلیوی باعث کاهش فشار خون می‌شوند.

چند نمونه از این داروها:

مهارکننده‌های ACE شامل کاپتوپریل، انالاپریل و لیزینوپریل

مسدود کننده گیرنده آنژیوتانسین مثل لوزارتان، والزارتان

اثرات جانبی: 

در برخی از بیماران، مهارکننده‌های ACE موجب سرفه‌های خفیف و خشک پایدار می‌شوند که با قطع دارو برگشت پذیر است. عوارض جانبی رایج عبارتند از: خشکی دهان، تهوع، بثورات پوستی، درد ماهیچه، افزایش پتاسیم خون و به ندرت اختلال عملکرد کلیه.

یکی از عوارض جدی مهار کننده‌های ACE، آنژیوادما است که در 0.1 تا 0.7 درصد افراد رخ می‌دهد. افراد مبتلا به آنژیوادما پس از مصرف دارو به سرعت (چند دقیقه تا چند ساعت پس از مصرف دارو) دچار تورم لب‌ها، زبان و گلو می‌شوند که می‌تواند تنفس را مختل کند. این علائم اورژانس پزشکی است و مهارکننده ACE باید قطع شود.

اختلاف اصلی بین ARB‌ها و مهارکننده‌های ACE این است که ARB‌ها باعث سرفه نمی شوند. برخی مصرف کنندگان ARB مبتلا به عوارضی همچون سردرد، تهوع، خشکی دهان یا درد شکمی می‌شوند. آنژیوادما با ARBs نسبت به مهارکننده‌های ACE کمتر دیده می‌شود.

• موارد استفاده از این داروها:

۱) درمان فشار خون بالا

۲) درمان نارسایی قلبی

۳) کمک به عملکرد قلب در پی سکته قلبی

۴) کمک به حفظ عملکرد کلیه در افراد دیابتی که دفع پروتئین ادراری دارند.

کاپتوپریل:

با توجه به تعداد بالای داروهای کم عارضه‌تر، مصرف این دارو برای کنترل مزمن فشار خون رو به کاهش است ولی مصرف خوراکی و زیرزبانی آن در برخی شرایط اورژانسی فشار خون توصیه می‌شود.

مصرف داروی کاپتوپریل در دوران بارداری ممنوع است و باعث اختلالات جنینی و سقط می‌شود.

افرادی که در حال مصرف این دارو هستند و قصد بارداری دارند و یا از بارداری خود مطلع می‌شوند باید هر چه سریع‌تر جهت تعویض دارو با پزشک مشورت کنند.

نکاتی که لازم است در زمان مصرف این دارو بدانید و رعایت کنید:

۱) برای کاهش احساس گیجی هنگام بالا و پایین رفتن از پله‌ها مراقب باشید و به آهستگی از حالت نشسته و یا خوابیده بلند شوید.

۲) حتما مصرف این دارو را به پزشک و یا پرستار خود اطلاع دهید. این دارو ممکن است روی تست‌های آزمایشگاهی تأثیراتی بگذارد.

۳) در صورت مصرف هم زمان داروی لیتیوم حتما پزشک خود را از این قضیه مطلع کنید.

۴) درصورت مصرف هم زمان داروهای افزایش دهنده پتاسیم بدن حتما به پزشک خود اطلاع بدهید.

۵) اگر روی رژیم بدون نمک یا کم نمک هستید حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

۶) در موارد کمی این دارو سبب کاهش گلبول‌های سفید دفاعی بدن می‌شود و فرد را مستعد عفونت و تب می‌کند. در صورت بروز تب با پزشک معالج مشورت کنید.

7) داروی کاپتوپریل را یک ساعت قبل از وعده غذایی مصرف کنید.

8) دارو را هر روز در ساعت مشخصی مصرف کنید و وعده‌ای را فراموش نکنید.

9) اگر دوزی از دارو را فراموش کردید هر چه سریع تر دوز فراموش شده را مصرف کنید. ولی اگر نزدیک به دوز بعدی باشد بهتر است از مصرف دارو برای دوز فراموش شده صرف نظر کنیم و  نیاز به دوبرابر کردن دارو در دوز بعدی نمی باشد.

لوزارتان:  

یکی از رایج ترین و پرکاربردترین داروهای کنترل فشار خون داروی لوزارتان است.

مصرف دارو باید یک یا دو بار در روز باشد و هیچ گاه این دارو سه بار در روز تجویز نمی‌شود. درصورتی که طبق عادت قبلی به طور اشتباه این دارو را سه بار در روز مصرف می‌کنید حتما با پزشک خود در این باره مشورت کنید.

عوارض جانبی این دارو معمولا خفیف و گذراست و به طور عمده شامل افت فشارخون، گیجی، اختلال عملکرد کلیوی، افزایش پتاسیم خون، کهیر و آنژیوادما، درد قفسه سینه، درد عضلانی، درد پشت، سرفه، اسهال و عفونت ادراری است.

در صورتی که یک نوبت مصرف دارو فراموش شود، به محض به یاد آوردن، آن نوبت باید مصرف شود، ولی اگر تقریبا زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده باشد، از مصرف آن نوبت خودداری کرده و مقدار مصرف بعدی نیز نباید دو برابر گردد.

لوزارتان را می‌توانید، همراه با غذا یا با معده خالی مصرف کنید.

ممکن است بیمار بعد از مدتی علائم ناشی از پر فشاری خون را نداشته باشد، ولی حتی در صورت بهتر شدن نیز می‌بایست مصرف دارو ادامه یابد. هیچ گاه دارو را به‌ صورت ناگهانی و بدون تجویز پزشک قطع ننمایید.

مصرف لوزارتان در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی‌شود.  مصرف این دارو موجب آسیب و یا حتی مرگ جنین در حال رشد می‌گردد.

والسارتان: 

قرص والسارتان با نام برند دیووان یکی دیگر از داروهای این گروه است.

مصرف داروی والسارتان در دوران بارداری ممنوع است و در صورت اطلاع از حاملگی باید فورا قطع شود و با مشورت پزشک داروی دیگری جایگزین شود.

در افرادی که هم مبتلا به فشار خون بالا و هم دیابت هستند، داروی والسارتان مثل سایر داروهای این گروه انتخاب مناسبی برای کنترل فشار خون می‌باشد.

در موارد بسیار نادر ممکن است عوارض زیر با مصرف والسارتان دیده شود. در صورت مشاهده هر یک از این عوارض سریعا با پزشک خود مشورت کنید:

علائم آلرژی و حساسیت

مشکلات کلیوی مثل کاهش حجم ادرار

گیجی شدید و بیهوش شدن

تورم دست و پا

اختلال بینایی

 آزمایشگاه تخصصی پاتوبیولوژی کوثر، مفتخر به اخذ ایزو 15189، ایزو 10002 و ایزو 9001 اتحادیه اروپا، تحت نظر دکتر علی آیت اللهی، متخصص پاتولوژی آناتومیکال و کلینیکال، بالغ بر هزار مورد از آزمایشات مختلف، در زمینه های پاتولوژی، ژنتیک و بالینی را تحت پوشش قرار می دهد. (طرف قرارداد بیمه های پایه و اکثر بیمه های مکمل درمان) همچنین مشاوره ژنتیک به صورت رایگان در این مرکز توسط متخصصین ارائه می گردد.

آدرس: مشهد –وکیل آباد – بلوار کوثر – بین کوثر 2 و 4 – ساختمان پزشکان فارابی – طبقه منفی یک شماره تماس: 051-38840404 و 051-38820202 و 09028840404

 

آزمایشگاه تخصصی کوثر با برخورداری از تجهیزات و پرسنل مجرب ، قادر به انجام خدمات نمونه گیری در منزل  در مشهد می باشد.