هر آنچه که میبایست درباره غربالگری جنین بدانید
چند نکته راجع به تست های غربالگری جنین :
– آزمایشات غربالگری جنین هزینه ی زیادی دارد و متاسفانه بیمه ها آن را پوشش نمی دهند.
– برای انجام آن نیازمند مراجعه به مراکز معتبر و افراد متبحر می باشد.
– باید در نظر داشت که همه افراد نیاز به انجام این غربالگری ها ندارند. باید بعد از مشاوره با پزشک در اولین جلسه برای انجام آن در صورت نیاز تصمیم گیری شود.
– مسئله مهم تر این است که جواب های نگران کننده آزمایش های غربالگری لزوما” به معنی تولد یک نوزاد با ناهنجاری نیست و نتایج غیر طبیعی غربالگری حتما باید با انجام آزمایش های تکمیلی پیگیری و تایید شود .
– اولین قدم برای انجام غربالگری مشاوره با خانم باردار می باشد مشاوره باید در اولین ملاقات بارداری (هفته 6 تا 10 بارداری) انجام شود و در صورتی که پس از مشاوره، والدین متقاضی انجام غربالگری باشند، غربالگری ناهنجاری جنین در سه ماهه اول درخواست می شود.
غربالگری سه ماهه اول بارداری :
آزمایش خون غربالگری مرحله اول :
سونوگرافی غربالگری مرحله اول :
در سونوگرافی NT چه مواردی قابل تشخیص است؟
– استخوان بینی جنین (NB)
– تعیین چندقلویی
– تعیین وضعیت قلب و مثانه جنین
– تاریخ زایمان و سن بارداری (به طور دقیق)
– سندرم دوان با 60 درصد ارزش تشخیصی
تفسیر عدد سونو NT در غربالگری مرحله اول:
NB همان استخوان بینی است که در برگه جواب سونو مینویسه ، مشاهده شد. اما اگر نوشته بود مشاهده نشده است، بهتره که در هفته های آتی در سونو پیگیری شود.
در برخی نتایج عدد NT این گونه تعریف میشود:
زمانی که جنین بین 45 تا 84 میلی متر است، اگر NT کمتر از 3.5 میلی متر باشه، طبیعی است. مثلا اگر اگر جنین دارای عدد NT 1.3 میلی متر است احتمال قوی نه 100درصد low risk است اما اگر عدد nt جنین بیم 2.9 تا 3.5 باشد. جنین در حاشیه خطر است اما از هر 10 نفر جنین با این رنج عدد، 9 نفرشون کاملا سالم هستند.
همه خانم ها اگر عدد NT بالاتر از 3.5 بود ، احتمال سندرم دوان و نقایض قلبی مادزاتی در جنین وجود داره و باید در هفته های 18تا 20 بارداری باید اکوی قلب جنین و سونوگرافی تفصیلی ( آنومالی) را انجام بدهند.
در افراد زیر اگر آزمایشات هیچ مشکلی نداشته باشند اما عدد NT بالاتر از 3 باشد ، آزمایش تست آمنیوسنتز پیشنهاد می شود:
اگر عدد NT بالای 3 باشه و سن مادر هم بالای 35 سال باشه
اگر عدد NT بالای 4 باشه و سن مادر هم زیر 35 سال باشه
تفسیر جواب غربالگری مرحله اول :
1.پرخطر (اسکرین مثبت / غربالگری مثبت / high risk )
اگر عدد ریسک شما 1:50 و بالاتر باشد (مثلا مخرج کوچکتر شود .مثل 1:42 ) در گروه پرخطر هستید و باید آزمایشهای اختصاصی تر برای تشخیص قطعی انجام دهید .
2.ریسک متوسط
اگر نتیجه ی غربالگری شما عددی بین 1:50 و 1:200 باشد ، شما در گروه خطر متوسط قرار دارید . برای این گروه ، می توانیم صبر کنیم تا 15-16 هفته تا تست ترکیبی (سکوئنشنال) را انجام دهند .
3.کم خطر (اسکرین منفی /غربالگری منفی /low risk )
اگر نتیجه ی نهایی ریسک کمتر از 1:200 را نشان دهد ، (مثلا 1:2500) ، نیازی به کار خاصی نیست . این مادر فقط جهت بررسی نقایص لوله ی عصبی (مغز و نخاع) ، در هفته های 15-16 به آزمایشگاه ارجاع داده می شوند تا میزان آلفافیتوپروتیین محاسبه شود.
در کل چنانچه ریسک خطر بالا یاشد، برای مطمعن شدن بهتر است تست آمنیوسنتز در هفته های 14 تا 18 بارداری انجام بشه تا اگر واقعا مشکل خاصی داشت برای سقط جنین اقدام شود.
آمنیوسنتز در چه شرایطی پیشنهاد می شود ؟
امینوسنتز که یک روش تهاجمی می باشد در موارد زیر باید انجام شود :
– مادر بالای 35 سال سن داشته باشد و تنها یافته غیر طبیعی در جنین عدد ان تی بالای 3 باشد
– مادر زیر 35 سال سن داشته یاشد و تنها یافته غیر طبیعی در جنین عدد ان تی بالای 4 باشد
توجه :
غربالگری 3 ماهه دوم
چهار مارکری هستند که در غربالگری سه ماه دوم اندازه گیری می شود. بهترین زمان انجام آن هفته 15 تا 18 بارداری است البته از هفته 14 تا 22 بارداری هم قابل انجام است به این تست، تست کواد مارکر( چهارگانه) هم گفته می شود. اگر اینهبیین آ اندازه گیری نشود به آن تریپل مارکر ( تست سه گانه ) می گویند. نیاز به ناشتا بودن یا آمادگی خاصی برای این آزمایش نیست و در هر ساعتی از شبانه روز می توان این آزمایش را انجام داد.
اگر میزان هر چهار هورمون طبیعی باشند به احتمال 98 درصد جنین فاقد اختلالات و بیماریهای مهم خواهد بود.
اسکن آنومالی در زنان باردار :
نتیجه غربالگری سه ماهه دوم :
1- گروه اسکرین مثبت ( High risk) ،خانم های بارداری که در این گروه قرار گرفتند باید پس از تأیید سن جنین، برای مشاوره ژنتیک و انجام آمنیوسنتز به پزشک متخصص در این زمینه مراحعه کنند . اگر سن جنین با سنی که گزارش شده است بیشتر از هفت روز اختلاف داشته باشد مادر باید برای بار دوم به آزمایشگاه رفته وریسک مجدد بررسی شود.
2- گروه با ریسک بینابینی ( Borderline risk) خانم های بارداری که در این گروه قرار می گیرند لازم است که سونوگرافی تفصیلی در هفته 18-20 انجام دهند. همچنین در صورتی که سطح برخی مارکرها غیر طبیعی باشد ممکن است که احتمال پیامدهای نامطلوب بارداری افزایش یابد. در این صورت نیاز است که مراقبت های دوران بارداری افزایش یابد.
این مارکرها عبارتند از :
(AFP (Mom ≥2.5
(Hcg (Mom ≥3.0
(Inhibin A (Mom ≥3.0
(UE3 (Mom ≤0.4
3- گروه اسکرین منفی( low risk ) افرادی که در گروه منفی قرار گرفتند نیاز به پیگیری سندرم داون ندارند و در واقع غربالگری سندرم داون پایان می یابد. اما بهتره که تمام خانم های باردار در هفته ی 18-20 بارداری سونوگرافی تفصیلی را انجام دهند.
آیا انجام دادن غربالگری بارداری واجب است ؟
در موارد زیر حتما غربالگری را انجام دهید :
1- سن شما بالاتر از 35 باشد.
2- در فامیل سابقه اختلالات مادرزادی وجود داشته باشد.
3- شما قبلا دارای یک فرزند با اختلالات مادرزادی باشید.
4- قبل از حاملگی دارای دیابت نوع یک باشید.
و همواره به خاطر داشته باشید اکثر نوزادان سالم متولد می شوند.
آزمایشگاه تخصصی پاتوبیولوژی کوثر، مفتخر به اخذ ایزو 9001 انگلستان، تحت نظر دکتر علی آیت اللهی، متخصص پاتولوژی آناتومیکال و کلینیکال، بالغ بر هزار مورد از آزمایشات مختلف، در زمینه های پاتولوژی، ژنتیک و بالینی را تحت پوشش قرار می دهد. (طرف قرارداد بیمه های پایه و اکثر بیمه های مکمل درمان) همچنین مشاوره ژنتیک به صورت رایگان در این مرکز توسط متخصصین ارائه می گردد.
آدرس: مشهد –وکیل آباد – بلوار کوثر – بین کوثر 2 و 4 – ساختمان پزشکان فارابی – طبقه منفی یک شماره تماس: 051-38840404 و 051-38820202 و 09028840404