کرونای دلتا چیست؟ نحوه نام گذاری انواع ویروس کرونا

ویروس کرونا از زمان شیوع جهش‌های زیادی داشته، و در همین راستا گونه‌های جدیدی از آن مشاهده می‌شوند. این روزها بحث کرونای دلتا در ایران و جهان مطرح است، و مردم زیادی به دنبال اطلاع از تغییرات این ویروس هستند. متاسفانه این گونه نسبت به نوع اولیه آن، قدرت سرایت بیشتری دارد و باید پروتکل‌های بهداشتی را بیشتر رعایت کنیم.

نحوه نام گذاری کرونا

ویروس‌ها بیماری‌های مختلفی را ایجاد می‌کنند. ولی معمولا هم نام یکدیگر نیستند، و اغلب نام‌های مختلفی دارند. به عنوان مثال HIV ویروسی است که باعث ایدز می‌شود. مردم اغلب نام بیماری را می‌دانند، اما نام ویروس عامل آن را نمی‌دانند. فرایندها و اهداف مختلفی برای نام گذاری ویروس‌ها و بیماری‌ها وجود دارند.

ویروس‌ها بر اساس ساختار ژنتیکی شان نام گذاری می‌شوند تا روند تولید آزمایش‌های تشخیصی، واکسن‌ها و داروها را تسهیل کنند. ویروس‌شناسان این کار را انجام می‌دهند، بنابراین ویروس‌ها توسط کمیته بین‌المللی طبقه‌بندی ویروس‌ها (ICTV) نام گذاری می‌شوند. بیماری‌ها نام گذاری می شوند تا بتوان در مورد پیشگیری از بیماری، شیوع، انتقال، شدت و درمان آن‌ها بحث کرد.

در مورد ویروس کرونا هم دقیقا همین‌طور است. در ۱۱ فوریه سال ۲۰۲۰ «سندرم حاد تنفسی کرونا ویروس ۲ (SARS-CoV-2)» را به عنوان نام ویروس جدیدی اعلام کردند. این نام به این دلیل انتخاب شده است که این ویروس از نظر ژنتیکی به ویروس کرونا سارس SARS که در سال ۲۰۰۳ شیوع پیدا کرد، مربوط می‌شود. اما درعین اینکه این دو ویروس به هم مرتبط هستند، ولی کاملا با هم تفاوت دارند. در همین راستا جهت تحقیق، تشخیص و درمان راحت‌تر از این به بعد جهش‌های مختلف را با نام جدیدی نام گذاری می‌کنند، در مورد کرونای دلتا نیز این موضوع صدق می‌کند. در حال حاضر ۴ گونه جهش یافته به نام‌های آلفا، بتا، گاما و دلتا وجود دارند، و گونه دلتا بسیار بحث‌برانگیز شده است. این نام گذاری‌ها بر اساس الفبای یونانی هستند.

منبع شیوع کرونای دلتا

کرونای دلتا یک گونه از ویروس است، که برای اولین بار در هند و در طی یک موج عفونت شدید در ماه اردیبهشت و خرداد شناسایی شد. این گونه در برخی از مناطق هند به سرعت رشد کرد، و نشانه‌هایی از مقاومت نسبی در برابر واکسن‌ها را نشان داد. پس از مدتی کوتاه در سطح جهان شیوع پیدا کرد، و این شیوع تمامی برنامه‌ها را تغییر داد. مثلا انگلستان تازه در حال واکسیناسیون سریع و کنترل بیماری بود، که این گونه در آن‌جا هم مشکلاتی را ایجاد کرد.

کشورهای دیگر پس از مشاهده افزایش سریع و حیرت انگیز نسخه دلتا، سعی کردند که زودتر به مردم واکسن بزنند. کشورهایی که دسترسی گسترده‌ای به واکسن‌ها دارند، مانند کشورهای آمریکای شمالی و اروپایی، امیدوارند که بتوانند ظهور اجتناب‌ناپذیر دلتا را کاهش دهند. اما برخی از دانشمندان نگرانند در کشورهایی که ذخایر واکسن زیادی ندارند، به ویژه در آفریقا، ویروس بسیار مخرب باشد.

ویژگی های کرونای دلتا

همان‌طور که گفتیم، این گونه برای اولین بار در هند مشاهده شد. پژوهشگران می‌گویند ممکن است این گونه به‌طور مجدد بیماری کووید ۱۹ را احیا کند. در انگلستان این ویروس سریعا در حال پیشروی است و احتمالا جایگزین نسخه آلفا، یعنی نسخه‌ پیشین، شود. به نظر می‌رسد که دلتا حدود ۶۰٪ قابل انتقا‌ل‌تر از نوع آلفا است، که در اواخر سال ۲۰۲۰ در انگلستان شناسایی شد. طبق گزارش‌ها در حال حاضر کرونای دلتا به ۹۲ کشور رسیده است، و این مقدار فقط ۶ ماه پس از اولین گونه‌ی دیده شده به این سطح رسیده است. هم‌اکنون دلتا پلاس هم در ۱۰ کشور جهان دیده می‌شود که گونه جهش یافته از دلتا است و بسیار قوی‌تر عمل می‌کند.

محققان هنوز مطمئن نیستند که چرا نوع دلتا در مقایسه با دیگر گونه ها قدرت انتقال بیشتری دارد. آن‌ها فکر می‌کنند که تغییر در بخش پروتئینی ویروس، ممکن است ورود به سلول‌های انسانی را آسان کند. یک مطالعه اولیه دیگر نشان می‌دهد که جهش در نوع دلتا، شاید باعث شده است تا ویروس به محض اتصال خیلی راحت‌تر به سلول‌های انسانی بچسبد. در نتیجه وقتی دلتا کرونا بتواند به راحتی با سلول‌های شما ترکیب شود، می‌تواند تعداد بیشتری از آن‌ها را آلوده کرده و بر سیستم ایمنی بدن غلبه کند.

در واقع این گونه می‌تواند از مدل‌های قبلی ویروس نیز جهش پیدا کند. در حال حاضر بیشتر کشورها نگران هستند، و پیش‌بینی می‌کنند که کرونا دلتا در ماه‌های آینده به نوع اصلی کرونا تبدیل شود. این بیماری شدیدا قابل انتقال است، و همچنان شیوع خواهد داشت. مگر اینکه میزان واکسیناسیون به اندازه کافی بالا باشد.

به نظر می‌رسد این گونه افراد جوان را بیشتر تحت تاثیر قرار می‌دهد. مطالعات صورت گرفته در انگلستان نشان داده است که کودکان و بزرگسالان زیر ۵۰ سال، ۲.۵ برابر بیشتر در معرض ابتلا هستند. شواهد اولیه حاکی از آن است که افراد آلوده به دلتا حدود دو برابر بیشتر از افراد آلوده به آلفا در بیمارستان به سر می‌برند. با این‌که گونه دلتا جدید است، اما دانشمندان جهان اطلاعات خوبی در مورد نحوه رفتار آن دارند.

علائم ویروس کرونای دلتا

طبق نتایج، علائم ویروس کرونای دلتا شدیدتر هستند و احتمال بستری شدن در بیمارستان تقریبا دو برابر گونه‌ آلفا است. به‌علاوه پزشکان در چین می‌گویند، افراد مبتلا به کرونای دلتا نسبت به مبتلایان قبلی، بیمارتر هستند و به نظر می‌رسد که وضعیت آن‌ها خیلی زودتر رو به وخامت می‌رود. طبق تحقیقات علائم اصلی کرونای دلتا در حال تغییر هستند. یعنی هرچه بیماری بیشتر گسترش می‌یابد، این نشانه‌ها نیز تغییر می‌کنند. علائم اصلی گزارش شده شامل موارد زیر هستند:

• سردرد
• گلو درد
• آبریزش بینی
• تب

در حال حاضر سرفه کمتر شایع است، و از دست دادن بویایی در بین علائم رایج ذکر نشده است. بنابراین محققان نگران هستند که مردم این علائم را با سرماخوردگی شدید اشتباه گرفته، از قرنطینه خودداری کرده و به انتشار آن کمک کنند.

تاثیر واکسن بر کرونای دلتا چه مقدار است؟

متاسفانه واریانت دلتا نسبت به واکسن‌ها تقریبا مقاوم است، خصوصا در افرادی که فقط یک دوز دریافت کرده‌اند. طبق تحقیقات، یک دوز واکسن آسترازنکا یا فایزر، خطر ابتلا به گونه دلتا را در افراد تا حدود ۳۳٪ کاهش می‌دهد. در حالی که این در برابر گونه آلفا، ۵۰ % ایمنی ایجاد می‌کند. دوز دوم واکسن آسترازنکا باعث محافظت ۶۰ درصدی در برابر دلتا می‌شود و این مقدار در فایزر تا ۸۸% هم موثر است.

در یک مطالعه جدید، دانشمندان واکسن مدرنا را نیز مورد بررسی قرار دادند، و دریافتند که آنتی بادی‌های داوطلبان می‌توانند به طور موثری ویروس را با جهش‌های مختلف دلتا خنثی کنند. در حالیکه توانایی خنثی‌سازی نوع دلتا در مقایسه با نوع آلفا کمتر است، ولی باز هم دانشمندان معتقدند که این واکسن هنوز هم می‌تواند در کاهش علائم دلتا موثر باشد.

سازندگان واکسن روسی اسپوتنیک، اخیرا در توییتر اعلام کردند که واکسن آن‌ها در برابر نوع دلتا بیشتر از سایر واکسن ها موثر است. آن‌ها اضافه کردند که این داده‌ها را برای ارزیابی به یک مجله بین المللی تحویل می‌دهند. این شرکت همچنین گفته که به زودی موردی را ارائه می‌دهد که به طور خاص برای کار در برابر نوع دلتا طراحی شده است. ولی تا زمانی که داده‌ها به صورت عمومی در دسترس نباشند، ارزیابی صحت این گفته‌ها در مورد واکسن اسپوتنیک امکان پذیر نیست.

به هر حال هنگامی که شخصی واکسن دریافت می‌کند، یعنی پس از آن می‌تواند آنتی‌بادی‌های بسیاری از قسمت‌های مختلف ویروس را ایجاد کند. اگر در یک قسمت جهش ایجاد شود و گونه‌ جدید به وجود آید، مانند نوع دلتا، آنتی بادی‌های سایر قسمت‌های ویروس هنوز باید محافظت کافی را داشته باشند.

راه های پیشگیری از کرونای دلتا

اولین و مهم ترین راه جلوگیری از ابتلا به کرونای دلتا، همچنان واکسیناسیون عمومی است. گزارش‌ها نشان می‌دهند که اکثر واکسن‌های معتبر دنیا، بین ۷۹ درصد تا ۸۸ درصد از مبتلایان حفاظت می‌کنند. دو دوز واکسن فایزر تا حد زیادی موثر است و از بستری شدن بیماران در بیمارستان جلوگیری می‌کند. به‌علاوه، همچنان باید به رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری‌ها ادامه داد.

پیش بینی آینده کرونای دلتا

مدل‌سازان بیماری‌های عفونی نشان می‌دهند که چگونه یک نوع مانند کرونای دلتا می‌تواند کووید ۱۹ را شدیدتر کند. طبق نظر آن‌ها وقتی یک گونه انتقال‌پذیرتر مثل دلتا به وجود می‌آید، احتمالا باید اواخر تابستان یا اوایل پاییز سال میلادی، شاهد تجدید حیات بیماری باشیم. حتی جدیدترین مدل نشان می‌دهد که یک نوع دلتا مانند که ۶۰ درصد قابل انتقال‌تر از آلفا است، شاید در واکسیناسیون هم تغییراتی را ایجاد کند.

 وضعیت کرونای دلتا در ایران

طبق گزار‌ش‌ها سرتاسر کشور در معرض کرونای دلتا قرار دارد، و پیک پنجم شکل گرفته است. تعداد بیماران سرپایی و بستری‌ها به شکل چشمگیری افزایش یافته است. این ویروس ابتدا از بخش‌های جنوبی و جنوب شرقی وارد کشور شد، و در حال حاضر شهرهای جنوبی در وضعیت سخت‌تری قرار دارند.

همانطور که در این مطلب اشاره کردیم، بهترین راه پیشگیری واکسیناسیون است. اگر تمام دنیا سریع‌تر واکسینه شوند، ویروس فرصت کمتری برای تغییر دارد. امیدواریم که در ماه‌های آینده نتایج مختلفی در رابطه با اثربخشی اکثر واکسن‌ها منتشر شوند و مردم بیشتری ایمن شوند. تا آن زمان ما به عنوان شهروند باید همچنان فاصله اجتماعی را رعایت کنیم، ماسک بزنیم و هر طور که شده از شیوع بیشتر ویروس جلوگیری کنیم.

آزمایشگاه تخصصی کوثر با برخورداری از تجهیزات و پرسنل مجرب ، قادر به انجام خدمات نمونه گیری در منزل  در مشهد می باشد.

آزمایشگاه تخصصی پاتوبیولوژی کوثر، مفتخر به اخذ ایزو 15189، ایزو 10002 و ایزو 9001 اتحادیه اروپا، تحت نظر دکتر علی آیت اللهی، متخصص پاتولوژی آناتومیکال و کلینیکال، بالغ بر هزار مورد از آزمایشات مختلف، در زمینه های پاتولوژی، ژنتیک و بالینی را تحت پوشش قرار می دهد. (طرف قرارداد بیمه های پایه و اکثر بیمه های مکمل درمان) همچنین مشاوره ژنتیک به صورت رایگان در این مرکز توسط متخصصین ارائه می گردد.

آدرس: مشهد –وکیل آباد – بلوار کوثر – بین کوثر 2 و 4 – ساختمان پزشکان فارابی – طبقه منفی یک شماره تماس: 051-38840404 و 051-38820202 و 09028840404