بیماری روماتیسم فقط یک نوع بیماری یا اختلال نیست بلکه شامل بیش از ۱۵۰نوع بیماری مختلف است که دارای اشکال مختلف آرتروز، پوکی استخوان و بیماری های بافت همبند می باشد. ویژگی برجسته بیماری های روماتیسمی التهاب می باشد که بر ساختارهای متصل کننده یا حمایت کننده از بدن تأثیر می گذارد. این بیماری به صورت رایج مفاصل را درگیر می کند و به علاوه گاهی اوقات تاندون ها، رباط ها، استخوان ها و ماهیچه ها را نیز در گیر می سازد. در صورت عدم بهبود این بیماری، باعث از دست رفتن عملکرد بخش های مختلف بدن می شود. بیماری های روماتیسمی شامل آرتریت (یا به زبان عامیانه آرتروز) است که به معنای “التهاب مفصل” است و خود شامل بیش از ۱۰۰ اختلال متفاوت است.
انواع بیماری های روماتیسمی
برخی از رایج ترین بیماری های روماتیسمی عبارتند از:
استئوآرتریت(Osteoarthritis): شایع ترین نوع آرتریت یا آرتروز است، که عمدتا به غضروف ها آسیب می رساند و حتی ممکن است آنها را از بین ببرد.
آرتریت روماتوئید(Rheumatoid arthritis): یک اختلال خود ایمن است که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به سینوویوم حمله می کند(سینوویوم یک بافت نرم است که مایع مفصلی یا سینوویال و همچنین خود مفاصل را می پوشاند.) در نهایت این درگیری منجر به التهاب می شود.
فیبرومیالژیا(Fibromyalgia): یک بیماری مزمن با علائم منحصر به فرد و درد موضعی در سیستم عضلانی اسکلتی است.
لوپوس اریتماتوسیستمیک یا همان لوپوس(Systemic lupus erythematosus): یک اختلال خودایمنی است که باعث التهاب در قسمت های مختلف بدن، از جمله مفاصل، پوست، کلیه ها، خون، ریه، قلب و مغز می شود.
سندرم شوگرن: از مشخصه های این بیماری خشکی دهان و زبان، بزرگی غده بناگوشی و حساسیت به نور می باشد.
نقرس(Gout): نوعی از آرتریت است که توسط کریستال های سوزنی مانند اسید اوریک در مفاصل ایجاد می شود وغالبا انگشت بزرگ پا را درگیر می سازد.
آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان(Juvenile idiopathic arthritis): شایعترین نوع آرتریت در نوجوانان است که ممکن است همراه با تب و بثورات جلدی باشد.
آرتریت پسوریازیس(Psoriatic arthritis): انگشتان دست و پا را درگیر می سازد و همچنین باعث التهاب شدید پوست می شود.
پلی میوزیت(Polymyositis): بر عضلات تاثیر گذاشته و می تواند کل بدن را درگیر کند.
بیماری بهجت (Behcet Disease ): یک بیماری التهابی می باشد که می تواند هر قسمت از بدن را در گیرسازد اما بطور معمول باعث آفت های متعدد و پی در پی در داخل دهان و سیستم تناسلی می شود.
اسپوندیلیت انکیلوزان (Ankylosing spondylitis): شایعترین اسپوندیلوآرتروپاتی (یا درگیری کل ستون فقرات) است که ممکن است علاوه بر ستون فقرات بر روی لگن، شانه ها و زانو تاثیر بگذارد.
واسکولیت(Vasculitis): واسکولیت به معنی التهاب رگ ها می باشد. این بیماری باعث تغییر در وضعیت طبیعی دیواره ی رگ های خونی می شود، از جمله: ضخیم شدن، نازک و باریک شدن و زخمی شدن. این تغییرات می تواند جریان خون را محدود کند و باعث آسیب ب اندام ها و بافت های مختلف شود.
آرتریت واکنش پذیر یا سندرم رایتر(Reiter’s syndrome): نوعی از اسپوندیلوآرتروپاتی (یا درگیری کل ستون فقرات) است که پس از عفونت دستگاه ادراری، روده یا سایر اعضای بدن ایجاد می شود.
اسکلرودرم یا اسکلروز سیستمیک(Scleroderma): یک بیماری روماتیسمی خود ایمن است که منجر به ضخیم شدن و سفت شدن پوست و التهاب و زخم در قسمت های مختلف بدن از جمله رگ های خونی، مفاصل و اندام های خاص می شود.
پلی میالژی روماتیسمی(Polymyalgia rheumatica): باعث درد و سفتی در عضلات، تاندون ها، رباط ها و بافت های اطراف مفاصل می شود.
علل بیماری روماتیسمی و عوامل خطر
کارشناسان معتقدند که بیماری های روماتیسمی توسط ترکیبی از ژن ها و عوامل محیطی ایجاد می شود. به طور کلی، داشتن برخی از انواع ژن ها می تواند حساسیت فرد را به بیماری های روماتیسمی افزایش دهد و عوامل محیطی ممکن است باعث شروع بیماری شود.
به عنوان مثال، مطالعات نشان می دهد افرادی که دارای انواع مختلفی از ژن های خاص به نام ژن های آنتی ژن لوکوسیتی انسان (HLA) هستند ، خطر ابتلا به بیماری های روماتوئید در آن ها افزایش می یابد. در این افراد، بیماری ممکن است به دلیل برخی از رویدادها مانند عفونت های باکتریایی، ویروسی یا چاقی رخ دهد.
ژن های اخیر گفته شده که استعداد ابتلا به بیماری های روماتیسمی را افزایش می دهد توسط آزمایش تحت عنوان HLA Typing در آزمایشگاه انجام می شود.
- شیوع استئوآرتریت در افراد مسن بیشتر از جوانان است.
- زنان به میزان بیشتر در مقایسه با مردان به آرتریت روماتوئید، اسکلرودرمی، فیبرومیالژیا و لوپوس مبتلا می شوند.
- شیوع نقرس در مردان بیشتر است.
- چاقی و سیگار کشیدن باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری های روماتیسمی می شود.
برخی از علائم و نشانه های بیماری:
التهاب معمولا باعث یک یا چند علامت در مفاصل می شود، از جمله:
درد
سختی و سفت شدگی بدن بخصوص در صبح ها
ورم
گرما و قرمزی
حساس به درد
درد مفاصل در هنگام استفاده و کار با آن ها
بیماری های روماتیسمی می تواند انواع مختلفی از علائم دیگر را ایجاد کند، از جمله:
خستگی
التهاب چشم یا عفونت
التهاب یا زخم لثه
درد در گردن، ستون فقرات، یا پشت
دشواری در تنفس عمیق
درد عضلانی
تشخیص بیماری های روماتیسمی:
به دلیل وسیع بودن و نسبتا پیچیده بودن تشخیص بیماری های روماتیسمی یک آزمایش یا روش نمی تواند به تنهایی بیماری را تشخیص دهد و به کمک سایر تکنیک ها نیز نیاز می باشد.
آزمایشگاه تخصصی پاتوبیولوژی کوثر، مفتخر به اخذ ایزو 15189، ایزو 10002 و ایزو 9001 انگلستان، تحت نظر دکتر علی آیت اللهی، متخصص پاتولوژی آناتومیکال و کلینیکال، بالغ بر هزار مورد از آزمایشات مختلف، در زمینه های پاتولوژی، ژنتیک و بالینی را تحت پوشش قرار می دهد. (طرف قرارداد بیمه های پایه و اکثر بیمه های مکمل درمان) همچنین مشاوره ژنتیک به صورت رایگان در این مرکز توسط متخصصین ارائه می گردد.
آدرس: مشهد –وکیل آباد – بلوار کوثر – بین کوثر 2 و 4 – ساختمان پزشکان فارابی – طبقه منفی یک شماره تماس: 051-38840404 و 051-38820202 و 09028840404
